Minlərlə Pay Sahibi, Tək Restoran: Bangaloreda Kollektiv Sahibkarlığın Parlayan Modeli

Sahibkartv.az xəbər verir ki, Hindistanın texnologiya və innovasiya mərkəzi sayılan Bangalore şəhərində yeni fəaliyyətə başlayan “TasteCo” adlı restoran, klassik sahibkarlıq anlayışına meydan oxuyur. Çünki bu restoranın arxasında bir nəfər deyil — 1000-dən çox mikro sərmayəçi dayanır. Bu, kollektiv sahibkarlıq modelinin Asiyada ilk genişmiqyaslı və uğurlu tətbiqlərindən biri hesab olunur.

“TasteCo” restoranı 2024-cü ilin sonunda “Food Equity Co-op” adlı bir təşəbbüs qrupunun ideyası ilə doğuldu. Məqsəd sadəcə bir qida müəssisəsi açmaq yox, həm də ictimai təbəqənin geniş hissəsini qastronomiya biznesinə daxil edərək paylaşılan məsuliyyət və qazancı mümkün etmək idi. Layihəyə ilkin mərhələdə hər biri 200-1000 dollar arasında sərmayə yatıran 1120 nəfər qoşulub. Hər bir sərmayəçi həm investor, həm də brendin rəyverici gücüdür.

Sistem sadə, lakin dərin struktura malikdir:

• Hər mikro sərmayəçi elektron pay sertifikatı alır.

• Rüblük gəlirlər əsasən dividend şəklində bölüşdürülür.

• Sərmayəçilər yeni menyular, qiymət dəyişiklikləri və marketinq strategiyalarında onlayn səsvermə ilə iştirak edirlər.

“TasteCo”nun idarə heyətində isə həm peşəkar restoran menecerləri, həm də mikro sərmayəçilərdən seçilən nümayəndələr yer alır. Bu sistem həm şəffaflıq, həm də maraq balansı yaradır.

Restoranın təsisçilərindən biri və bu modelin müəllifi sayılan Arun Mehra bildirir:
"İnsanlar restoranlara müştəri kimi yox, artıq ortaqlar kimi gəlirlər. Onlar hər xidmətə, hər yeməyə daha məsuliyyətli və sevgi ilə yanaşırlar. Bu, sadəcə sahibkarlıq deyil — sosial birlikdir."

Əldə edilən uğur özünü rəqəmlərdə də göstərir:

• Restoran açıldıqdan sonra ilk 6 ayda 70%-dən çox müştəri yenidən qayıdan müştəri olub.

• Həftəlik gəlir proqnozları 20%-dən çox üstələyib.

• 3 ay ərzində ikinci filialın açılması üçün plan təsdiqlənib.

Kollektiv sahibkarlığın bu modeli bir çox digər sektorlarda da tətbiq edilə biləcək real, funksional və sosial baxımdan cəlbedici bir yanaşma kimi qiymətləndirilir. Xüsusilə gənc sahibkarlar və aşağı risklə biznesə daxil olmaq istəyənlər üçün bu, daha demokratik iqtisadi platforma yaradır.

Bu sistemin unikal tərəfi, sərmayənin yalnız pul olaraq deyil, rəy, təklif, müşahidə və sosial dəstək kimi formalarda da daxil olmasıdır. Məsələn, bəzi sərmayəçilər restoranın interyer dizaynında, digərləri isə yerli təsərrüfatlarla əməkdaşlıq məsələlərində töhfə verib.

Hazırda bu modelə Sinqapur, İndoneziya və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən maraq var. “TasteCo” brendi isə artıq beynəlxalq səviyyədə kollektiv sahibkarlığın praktik və uğurlu nümunəsi kimi tanınmağa başlayıb.