Beyin texnologiyalarında inqilab: Startaplar insan zehninə yaxınlaşır

Sahibkartv.az xəbər verir ki, insan beyin fəaliyyətini real vaxtda izləyən və təhlil edən yeni nəsil neyrotexnologiyalar üzərində çalışan startaplar investorlar arasında sürətlə populyarlıq qazanır. Bu texnologiyalar yalnız sağlamlıq sahəsində deyil, həmçinin təhsil, iş məhsuldarlığı və psixoloji dəstək sektorlarında da yeni imkanların qapısını açır.

Zehnin dili ilə danışan cihazlar

Yeni startapların əsas hədəfi — elektroensefaloqraf (EEG), funksional MRT və digər sinir siqnallarını oxuya bilən qurğular vasitəsilə beyin aktivliyini analiz etməkdir. Bu sistemlər, insan beyninin müxtəlif bölgələrində yaranan siqnalları süni intellekt vasitəsilə təhlil edərək, istifadəçinin emosional vəziyyətini, diqqət səviyyəsini və stress durumunu müəyyən edə bilir.

Depressiya və yuxu pozuntularının erkən diaqnozu

Ən böyük maraq doğuran sahələrdən biri — psixi sağlamlıq problemlərinin erkən mərhələdə aşkarlanmasıdır. Xüsusilə depressiya, diqqət əskikliyi (ADD/ADHD), anksiyete pozuntuları və yuxu problemləri bu texnologiyalarla əvvəlcədən izlənə və təhlil edilə bilər. Nəticədə pasiyentlərə vaxtında müdaxilə etmək mümkün olur.

Əlavə tətbiq sahələri genişlənir

Bu texnologiyalar yalnız kliniki məqsədlərlə məhdudlaşmır. Artıq bəzi işəgötürənlər və universitetlər təlim prosesində diqqət və öyrənmə səviyyəsinin artırılması üçün bu sistemlərə yönəlir. Eyni zamanda, bəzi qurğular video oyun sektorunda istifadəçinin reaksiyasına uyğun oyun dinamikasını dəyişmək üçün test mərhələsindədir.

Startap bazarında partlayış

Neyrotexnologiya sahəsində çalışan startaplar artıq investorların diqqət mərkəzindədir. 2024-cü ilin sonuna qədər bu sahəyə təxminən 3.8 milyard dollarlıq sərmayə yatırıldığı bildirilir. İnvestorlar xüsusilə düşük invaziv (yəni əməliyyat tələb etməyən) texnologiyalara üstünlük verir.

Etik suallar və gələcəyin konturları

Beyin fəaliyyətinin izlənməsi ilə bağlı etik və hüquqi məsələlər də aktuallaşır. Məlumatların gizliliyi, könüllü istifadə və sistemlərin səhvsiz işləməsi gələcəkdə tənzimlənməsi vacib olan sahələrdir.

Bununla belə, ekspertlər hesab edirlər ki, bu texnologiyalar — düzgün istifadə edildikdə — psixoloji və nevroloji sağlamlığın qorunmasında inqilabi rol oynaya bilər. Belə görünür ki, insan beyni texnologiya ilə daha yaxından tanış olmağa başlayır — və bu tanışlıq həm elmi, həm də sosial baxımdan əhəmiyyətli nəticələr doğuracaq.