Sahibkartv.az xəbər verir ki, iqlim dəyişikliklərinə qarşı genetik olaraq uyğunlaşdırılmış toxumlar kənd təsərrüfatında inqilabi dəyişikliklərə səbəb olur
Dünya üzrə iqlim dəyişikliklərinin yaratdığı qeyri-sabit hava şəraiti kənd təsərrüfatı sektorunu ciddi sınağa çəkir. Bu çətinliklər qarşısında fermerlər və alimlər innovativ həllər tapmaq üçün əl-ələ veriblər. Son illərdə isə genetik olaraq uyğunlaşdırılmış toxumların istifadəsi sürətlə artmağa başlayıb. Bu toxumlar iqlim şəraitinin dəyişkənliyinə davamlı olmaqla yanaşı, məhsuldarlıq səviyyəsini də əhəmiyyətli dərəcədə artırırlar.
Belə toxumlar həm quruluq, həm də soyuq hava şoklarına qarşı yüksək müqavimətə malikdir. Bu xüsusiyyətləri sayəsində fermerlər ən çətin iqlim şəraitində belə məhsullarını qorumaq imkanına malik olurlar. Məsələn, ənənəvi toxumlarla müqayisədə bu yeni növ toxumlar:
Su çatışmazlığı zamanı məhsuldarlığını 35-50% itirmir,
Sıfır dərəcə temperaturda belə bitkinin həyatda qalma ehtimalı 70% artır,
Havanın kəskin dəyişməsindən qaynaqlanan zərərləri minimuma endirir.
Bundan əlavə, genetik uyğunlaşdırılmış toxumlar bitkilərin fotosintez prosesini optimallaşdıraraq daha az enerji ilə daha çox məhsul verməyə şərait yaradır. Bu, həm də ətraf mühitə olan yükü azaldır, çünki fermerlər daha az gübrə və su istifadə etməklə yüksək hasilat əldə edə bilirlər.
Tədqiqatlar göstərir ki, bu toxumlar ilə becərilən sahələrdə orta məhsuldarlıq 20-30% artıb və torpaq eroziyası riski azalıb. Beləliklə, genetik olaraq uyğunlaşdırılmış toxumlar təkcə fermerlərin gəlirlərini artırmaqla qalmır, həm də kənd təsərrüfatının davamlılığını təmin edir.
Beynəlxalq iqlim fondları və kənd təsərrüfatı institutları artıq bu toxumların inkişafına və yayılmasına böyük investisiyalar yönəldir. Bir çox ölkədə bu toxumların istifadəsi subsidiyalarla dəstəklənir və fermerlər arasında təlim proqramları təşkil olunur.
Bu yeni yanaşmanın ən böyük üstünlüyü isə kənd təsərrüfatının iqlim dəyişikliyindən daha az təsirlənən, dayanıqlı bir sahəyə çevrilməsi üçün geniş perspektivlər açmasıdır. Gelecekdə genetik mühəndislik sahəsində daha irəli addımlar atılaraq, toxumların fərdi regionlara uyğun xüsusi versiyaları hazırlanması da planlaşdırılır.
Beləliklə, iqlim dəyişikliklərinin yaratdığı çağırışlara qarşı ən effektiv cavablardan biri kimi genetik olaraq uyğunlaşdırılmış toxumlar kənd təsərrüfatında inqilabi transformasiyaya zəmin yaradır.
