2025-ci ildə urbanizasiya və qlobal qida tələbatının artması kənd təsərrüfatı sektorunda ciddi dəyişikliklərə səbəb olub. Ənənəvi əkinçilik üçün əlverişli torpaqların azalması və ətraf mühit problemləri innovativ həll yollarının axtarılmasını zəruri edib. Sahibkartv.az xəbər verir ki, Bu çərçivədə ABŞ-da başlayan dikey kənd təsərrüfatı layihələri dünyada böyük marağa səbəb olub və qlobal miqyasda qəbul edilməyə başlanıb.
Yeni Nəsil Kənd Təsərrüfatı:
Dikey kənd təsərrüfatı, çoxmərtəbəli binalarda yüksək texnologiyalı istixanaların qurulmasını əhatə edir. Bu sistemlərdə bitkilər ənənəvi əkinçilikdən fərqli olaraq torpaqsız, hidroponik və ya aeroponik üsullarla yetişdirilir. Bitkilər qida maddələri ilə zəngin su məhlulu və ya nəmləndirilmiş havadan istifadə edərək böyüyür. Bu texnologiya ilə su sərfiyyatı 90%-ə qədər azalır, məhsuldarlıq isə ənənəvi əkinçilik metodlarından 10 dəfə çox ola bilir.
Enerji və Avtomatlaşdırma:
Dikey istixanalar tamamilə avtomatlaşdırılmış sistemlərlə idarə olunur. Günəş panelləri vasitəsilə enerji təmin edilir, xüsusi LED işıqlandırma isə bitkilərin günəş işığından optimal yararlanmasını təmin edir. İqlim nəzarət sistemləri temperatur, rütubət və karbon qazı səviyyəsini avtomatik tənzimləyərək bitkilərin sürətli böyüməsini dəstəkləyir. Robot texnologiyaları əkin, suvarma və məhsul yığımı kimi işləri də avtomatik olaraq yerinə yetirir.
Şəhər Mühiti Üçün Faydaları:
Dikey kənd təsərrüfatı, qida istehsalını şəhərlərə yaxınlaşdıraraq logistika və nəqliyyat xərclərini azaldır. Bununla yanaşı, təzə qida məhsulları şəhər sakinlərinə daha tez çatdırılır və qida tullantıları minimuma endirilir. Bu innovativ metod şəhər mərkəzlərində yaşıllığı artırmaqla yanaşı, müasir binaları həm də ekoloji baxımdan funksional məkanlara çevirir.
İqlim Dəyişikliklərinə Cavab:
Dikey kənd təsərrüfatı, qlobal iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizədə mühüm rol oynayır. Bu sistemlə torpağa ehtiyac olmadan kənd təsərrüfatı həyata keçirilir və kənd təsərrüfatı torpaqlarında müşahidə edilən eroziya problemi tamamilə aradan qaldırılır. Həmçinin pestisidlərdən istifadə edilmədiyi üçün bu sistem ekoloji cəhətdən daha təmiz və sağlam məhsulların istehsalına imkan yaradır.
Qlobal Tətbiq:
ABŞ-da başlayan bu təşəbbüs hazırda Asiya və Avropa ölkələrində də geniş tətbiq olunur. Xüsusilə Sinqapur, Yaponiya və Niderland bu sahədə lider ölkələr arasındadır. Dünya Bankı və BMT-nin Qida və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) bu texnologiyanı dəstəkləyərək inkişaf etməkdə olan ölkələrdə tətbiqi üçün maliyyə yardımları və texniki dəstək təmin edir.
Dikey kənd təsərrüfatı, gələcəkdə urbanizasiya ilə bağlı ortaya çıxan problemlərin həllində əsas vasitələrdən biri olaraq dəyərləndirilir. Bu sistem yalnız qida çatışmazlığı ilə mübarizə aparmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda davamlı kənd təsərrüfatının gələcəyinə yeni bir baxış gətirir.