Sahibkartv.az xəbər verir ki, 3D çap texnologiyaları ilə tam funksional orqanlar hazırlanaraq transplantasiya üçün istifadə edilir

2025-ci ildə tibb sahəsində inqilabi bir yenilik baş verib: 3D bioprintinq texnologiyaları tam funksional insan orqanlarının çap olunmasına və transplantasiya üçün istifadə edilməsinə imkan yaradıb. Alimlər və həkimlər artıq böyrək, qaraciyər, ürək kimi mürəkkəb daxili orqanları laboratoriya şəraitində yetişdirməyə və xəstələr üçün uyğun olan orqanları çap etməyə nail olublar.

Bu texnologiyanın əsasını xəstənin öz hüceyrələrindən əldə edilən biomateriallar təşkil edir. 3D bioprinterlər xüsusi biotuşlardan istifadə edərək, orqanların strukturunu qat-qat çap edirlər. Bu prosesdə canlı hüceyrələr birləşdirilərək toxuma və damar sistemi formalaşdırılır, nəticədə tam funksional orqan əldə edilir. Ən vacib məqam isə çap olunan orqanların immun sistemi tərəfindən daha asan qəbul edilməsidir, çünki onlar xəstənin öz hüceyrələrindən yaradılır.

Həkimlər bildirirlər ki, bu yenilik, transplantasiya gözləyən milyonlarla insan üçün ümid işığı olub. Hazırda donor orqan çatışmazlığı dünya üzrə böyük bir problem hesab edilir və hər il minlərlə insan donor gözləyərkən həyatını itirir. 3D çap olunan orqanlar isə donor ehtiyacını tamamilə aradan qaldıra və transplantasiya sahəsində inqilabi dəyişikliklər edə bilər.

Bəzi ölkələr artıq bu texnologiyanı kliniki sınaq mərhələsinə keçirib. İlk 3D çap olunmuş böyrək insan üzərində uğurla transplantasiya edilib və xəstənin orqanizmi yeni orqanı problemsiz qəbul edib. Alimlər yaxın gələcəkdə ürək və ağciyər kimi daha mürəkkəb orqanların genişmiqyaslı istehsalına başlamağı planlaşdırırlar.

Bu texnologiya eyni zamanda farmakoloji sınaqlarda da istifadə edilir. Ənənəvi olaraq, yeni dərmanlar heyvanlar və insanlar üzərində test edilir, lakin 3D çap olunmuş orqanlar bu prosesin daha etibarlı və dəqiq olmasına kömək edir. Alimlər artıq laboratoriya şəraitində insan qaraciyəri üzərində yeni dərmanların təsirini sınaqdan keçirir və bunun gələcəkdə tibbi araşdırmalar üçün yeni bir dövr açacağı düşünülür.

Ekspertlər hesab edirlər ki, yaxın on il ərzində 3D bioprintinq texnologiyaları orqan çatışmazlığı problemini tamamilə aradan qaldıra və xəstəliklərə qarşı mübarizədə yeni bir dövr açacaq. Bəzi iri biotexnologiya şirkətləri artıq bu sahəyə milyardlarla dollar investisiya yatıraraq gələcəyin səhiyyə sistemini formalaşdırmağa çalışırlar.