Sahibkartv.az xəbər verir ki, fermerlər arasında toxum mübadiləsi artıq sadə bir ənənə deyil, məhsuldarlığı artıran strateji qərara çevrilir. Müxtəlif bölgələrdən gətirilən eyni növ toxumlar birləşdirilərək regional adaptasiya potensialı yüksəldilir. Bu yanaşma həm bitki sağlamlığını qoruyur, həm də xəstəliklərin lokal yayılmasını minimuma endirir.

Fermer şəbəkələrində mübadilə sistemində hər bir toxum standart kriteriyalara görə təsnif edilir: cücərmə faizi, böyümə tempi və mövsümi adaptasiya. Belə sistemlərdə hər bir iştirakçı həm öz məhsulunu qoruyur, həm də şəbəkəyə qatqı verir. Bu yanaşma əkinçiliyi daha kollektiv və koordinasiyalı sistemə çevirir.

Təcrübələr göstərir ki, bu üsulla məhsuldarlıqda orta hesabla 12–15% artım müşahidə olunur. Çünki eyni sahədə müxtəlif adaptasiya qabiliyyətli toxumlar qarışdırılaraq resurs istifadəsi optimallaşdırılır, torpağın fərqli qatları daha bərabər qidalanır.

Bu metod həm də risklərin bölüşdürülməsini təmin edir. Bir növ toxum uğursuz olsa belə, digər növlər məhsulu kompensasiya edir. Fermerlər bunu “sığorta mexanizmi” kimi qiymətləndirir, çünki quraqlıq, zərərvericilər və iqlim dəyişikliyi nəticəsində itkilər minimuma düşür.

Şəbəkələrdə həm də bilgi mübadiləsi gedir. Hansı toxum hansı iqlimdə daha yaxşı nəticə verir, hansı gübrə sistemi ilə optimal böyüyür — bütün məlumatlar kollektiv bazada toplanır. Bu isə fermeri həm təcrübəli, həm də qərarvermə bacarığı yüksək şəxsə çevirir.

Əlavə üstünlük isə iqtisadiyyata təsirdir. Toxum mübadiləsi kənd təsərrüfatında yerli bazarın formalaşmasına, daxili ticarət və gəlir mənbələrinin diversifikasiyasına şərait yaradır. Hər dən toxum artıq yalnız əkin deyil, iqtisadi resurs kimi qiymətləndirilir.

Bu model göstərir ki, əkinçilik təkcə torpağın ölçüsü ilə deyil, toxumun strategiyası ilə inkişaf edir. Kim şəbəkəni effektiv idarə edirsə, torpaq ondan daha çox nəticə verir.