Sahibkartv.az xəbər verir ki, son illərdə mikro miqyasda balıq yetişdirilməsi — yəni akvakultura — xüsusilə şəhər ətrafında yaşayan gənc sahibkarlar arasında yeni və gəlirli biznes modelinə çevrilib. Ənənəvi balıqçılıqla müqayisədə daha az yer, daha az su və daha çox nəzarət imkanları təklif edən bu sistemlər, konteynerlərdə və ya süni hovuzlarda qurularaq həm şəhər, həm də kənd mühitində tətbiq olunur.
Bu mini akvakultura təsərrüfatları ilə ən çox tilapiya, yayın balığı, alabalıq, karp və bəzən dekorativ növlər yetişdirilir. Bütün proses qapalı su dövriyyə sistemləri (Recirculating Aquaculture Systems - RAS) əsasında aparılır. Bu texnologiyada istifadə olunan su təkrar dövran etdirilərək xüsusi biofiltrlər vasitəsilə təmizlənir. Bu da su israfını 90%-ə qədər azaldır və ətraf mühitə mənfi təsiri minimuma endirir.
Məsələn, yalnız 20 kvadratmetr sahədə qurulan bir konteyner fermada ildə 1.5 tonadək tilapiya balığı yetişdirmək mümkündür. Sistem günəş panelləri ilə dəstəkləndikdə enerji xərcləri də kəskin azalır və təsərrüfatın tam ekoloji çevikliyi təmin olunur. Belə bir model həm sosial sahibkarlıq üçün, həm də kənddən şəhərə gələn və yeni sahədə fəaliyyət göstərmək istəyən gənclər üçün cəlbedici seçimə çevrilib.
Mikro-fermaların sərmayə dəyəri orta hesabla 8.000–12.000 ABŞ dolları aralığında dəyişir və bu məbləğə konteyner, filtrasiya sistemi, oksigen vericilər, balıq yemi və ilkin balıq fondları daxildir. Sahibkar bu investisiyanı 10-14 ayda geri qaytara bilər. Əlavə gəlir mənbəyi kimi, bəzi fermerlər turistlərə açıq balıq ovu təcrübəsi və ya məktəblərə ekoloji təhsil turları təşkil edirlər.
Sahibkartv.az xəbər verir ki, bu mikro təsərrüfatlar artıq Kanadanın Vankuver şəhərində, Almaniyanın Frankfurt ətrafında və Cənubi Koreyanın Busan şəhərində geniş yayılıb. Bəzi hallarda sahibkarlar akvaponika sistemlərini tətbiq edərək balıq yetişdirilməsi ilə yanaşı, eyni su dövranında tərəvəz və göyərti də becərirlər. Balıq tullantılarında olan ammonyak xüsusi bakteriyalar tərəfindən nitratlara çevrilir və bu nitratlar bitkilərin qidasına çevrilir. Beləliklə, tullantı sıfıra enir və iki sahə eyni anda inkişaf edir.
Gənc sahibkarların bu sahəyə marağı təkcə gəlir potensialı ilə deyil, həm də ekoloji davamlılığa verdikləri önəmlə izah olunur. Bir çoxu sosial mediada öz təsərrüfat proseslərini paylaşaraq cəmiyyətə həm biznes ruhu, həm də təbiətə qayğı haqqında mesaj verir. Mikro-fermalar, həmçinin iqlim dəyişikliyi səbəbindən azalan su resurslarına uyğun adaptiv bir kənd təsərrüfatı modeli kimi də dəyərləndirilir.
Hazırda bəzi ölkələrdə startap qrantları, innovasiya müsabiqələri və gənclər üçün təlim proqramları vasitəsilə bu sahəyə dəstək gücləndirilir. Gözlənilir ki, gələcəkdə şəhərlərin daxilində — tərk edilmiş anbarlar, sənaye obyektləri və boş torpaq sahələri üzərində minlərlə belə mikro-akvakultura təsərrüfatı fəaliyyət göstərəcək.
