Yaşıl sərmayələr yüksəlişdə: Ekoloji biznes modelləri investorların diqqət mərkəzində
Sahibkartv.az xəbər verir ki, dünyada yaşıl texnologiyalara və ətraf mühitə az təsir göstərən biznes modellərinə maraq sürətlə artır. Bu tendensiya təkcə ictimaiyyətin ekologiyaya yönələn narahatlığı ilə yox, həm də böyük maliyyə axınları və investorların marağı ilə möhkəmlənir. Ən çox diqqət çəkən sahələr arasında bioplastik, təkrar emal sistemləri və karbon tutma texnologiyaları xüsusi yer tutur.
Artıq bir çox risk kapitalı fondları və təsisçi investorlar ənənəvi texnoloji layihələr əvəzinə ekoloji dəyəri olan innovativ həllərə üstünlük verirlər. Bioplastik məhsullar istehsal edən startaplar, yəni neft əsaslı plastikləri bitki mənşəli və bioloji parçalanan materiallarla əvəz edən şirkətlər təkcə 2024-cü ildə 2,8 milyard dollar investisiya cəlb edib. Bu rəqəm ilbəil artır və dünya bazarında bu tip məhsullara olan tələbatın artdığını göstərir.
Bununla yanaşı, təkrar emal texnologiyalarını inkişaf etdirən şirkətlər də böyük maraq doğurur. Sadəcə tullantıları emal etməkdən daha çox, material dövriyyəsini sıfır tullantı prinsipi ilə optimallaşdıran sistemlər yaradılır. Avropa və Şimali Amerika bazarında bu sahəyə yönəlmiş startaplar hökumətlər və korporativ sektor tərəfindən dəstəklənir, çünki bu texnologiyalar həm iqtisadi səmərəlilik, həm də reputasiya baxımından vacibdir.
Daha strateji sahə isə karbon tutma və saxlanması (Carbon Capture and Storage - CCS) texnologiyalarına aiddir. Bu sistemlər sənaye müəssisələrinin emissiya etdiyi karbon qazını atmosferə buraxmadan toplayır və yerin dərin qatlarında saxlayır. Bu texnologiya hazırda enerji sənayesindən tutmuş sement və metallurgiya sahəsinə qədər bir çox sektorda tətbiq olunmağa başlanıb. İslandiya, Kanada və Sinqapur kimi ölkələr bu sahədə pilot layihələr həyata keçirir və uğurlu nəticələr əldə edirlər.
Yeni sahibkarlıq modeli formalaşır
Bu inkişaflar fonunda ekoloji sahibkarlıq yeni bir iqtisadi model kimi formalaşır. Gənc təşəbbüskarlar biznes ideyalarını formalaşdırarkən artıq təkcə gəlir və innovasiya deyil, həm də ekoloji davamlılıq amilini əsas götürürlər. Bu isə gələcəkdə yaşıl iş yerlərinin artmasına, təbiətin qorunmasına və daha məsuliyyətli istehlak mədəniyyətinin yayılmasına səbəb olacaq.
Ekspertlər hesab edir ki, 2030-cu ilə qədər dünya üzrə ən yüksək gəlir gətirən 50 startapın əksəriyyəti yaşıl texnologiya sahəsində fəaliyyət göstərəcək. Çünki investorlar artıq təkcə texnologiyaya deyil, onun yaratdığı sosial və ekoloji təsirə də ciddi önəm verir.
