Magistral yollar üçün günəş panelləri quraşdırılır
20:11 / 08-03-2025
Ağıllı şəhər layihələri reallaşır
19:47 / 08-03-2025
Sürücüsüz yük qatarları nəqliyyatda inqilab yaradır
19:25 / 08-03-2025
Alternativ kənd təsərrüfatı üsulları populyarlaşır
18:51 / 08-03-2025
Siyasətdə süni intellekt əsaslı qərarvermə sistemləri tətbiq olunur
18:15 / 08-03-2025
Küçələrdə robot patrullar fəaliyyətə başlayır
17:46 / 08-03-2025
Elektrikli avtobuslar ictimai nəqliyyatda dominant olur
17:21 / 08-03-2025
Ağıllı nəqliyyat sistemləri tıxacları idarə edir
17:00 / 08-03-2025
Kosmos sektoru özəl şirkətlərin nəzarətinə keçir
16:44 / 08-03-2025
Ağıllı yol nişanları və işıqforlar tətbiq edilir
16:18 / 08-03-2025
Sosial şəbəkələrdə dərin feyk (deepfake) təhlükəsi artır
16:00 / 08-03-2025
Yeni ekoloji vergi siyasətləri tətbiq olunur
15:47 / 08-03-2025
Dron taksilər test mərhələsinə keçir
15:24 / 08-03-2025
Elektrikli avtomobillər üçün yeni şarj stansiyaları açılır
15:00 / 08-03-2025
Şəhərlərdə “yaşıl yollar” layihələri həyata keçirilir
14:39 / 08-03-2025
Kənd təsərrüfatında robotlaşdırılmış yığım sistemləri tətbiq olunur
14:16 / 08-03-2025
Yeraltı avtomobil yolları tikilməyə başlanır
14:00 / 08-03-2025
Alternativ yanacaq növləri populyarlaşır
13:44 / 08-03-2025
Avtonom avtomobillər şəhər yollarında geniş yayılır
13:00 / 08-03-2025
Bu ölkədə də "TikTok" qadağan edildi
12:49 / 08-03-2025
Futbol tarixinin ən bahalı heyəti
12:34 / 08-03-2025
8 Mart ərəfəsində gül bazarında VƏZİYYƏT
12:15 / 08-03-2025
Donetsk bombalandı: dinc sakinlər öldü
12:00 / 08-03-2025
Krana çıxıb özünü atmaq istədi - Bakıda
11:31 / 08-03-2025
Universitet və ləğv edilən qurumların maşınları satışda - SİYAHI
11:11 / 08-03-2025
Mehriban Əliyeva Azərbaycan qadınlarını təbrik edib
10:49 / 08-03-2025
Türkiyə və İranın XİN rəhbərləri görüşdü
10:43 / 08-03-2025
“Krokus”a hücuma göstəriş verən ABŞ-də tutuldu
10:32 / 08-03-2025
Tramp: Mən hələ də Putinə inanıram
10:23 / 08-03-2025
İlham Əliyev Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə paylaşım edib
09:11 / 08-03-2025
Əslində 7 deyil, 6 qitə var imiş - Nə baş verir?
İndiyə qədər Şimali Amerika və Avropanı ayrı qitələr kimi qəbul edirdik. Lakin yeni araşdırmalar bu məsələyə fərqli yanaşma gətirir. Okeanların altında düşündüyümüzdən daha mürəkkəb geoloji strukturlar olduğu ortaya çıxıb.
Yeni geoloji kəşflər və qitələrin sərhədləri
Earth.com xəbər verir ki, alimlər Qrenlandiyadan İslandiyaya və oradan Farer adalarına qədər uzanan gizli bir quru sahəsinin izlərini tapmış ola bilərlər. Bu isə qitələrin və tektonik plitələrin hələ də dəyişməkdə olduğunu göstərir.
Derbi Universitetindən Dr. Cordan Petean bu tədqiqatın aparıcı alimlərindən biridir. İsveçrə, İtaliya və ABŞ-dan olan tədqiqatçılarla birlikdə çalışan Petean İslandiyanın vulkanik təbəqələrinin altında nələrin gizləndiyini araşdırıb.
Alimlərin hesablamalarına görə, Şimali Amerika və Avrasiya plitələri düşündüyümüz kimi tam ayrılmayıb. Daha əvvəl bu ayrılmanın 52 milyon il əvvəl tamamlandığı güman edilirdi. Lakin yeni məlumatlar bu prosesin hələ də davam etdiyini göstərir.
Dr. Petean bildirir ki, qitələrin təkamülü ilə bağlı mövcud nəzəriyyələr dəyişə bilər: "Bu plitələr hələ də hərəkətdədir və parçalanmağa davam edir".
İslandiya və Afrika arasındakı oxşarlıqlar
Araşdırmalar göstərir ki, İslandiyadakı geoloji proseslər Afrika qitəsindəki Rift Vadisi ilə oxşarlıq təşkil edir. Alimlər "Yarılmış Okean Maqmatik Platosu" (ROMP - Rifted Oceanic Magmatic Plateau) adlı yeni bir termin də təqdim ediblər. Bu anlayış, okean dibi təbəqələrinin və plitələrin necə formalaşdığını anlamağımıza kömək edə bilər.
Bəzi tədqiqatçılar hesab edirlər ki, İslandiyanın altında qədim qitə qabığı parçaları mövcud ola bilər. Bu isə bölgənin geoloji tarixini daha da mürəkkəbləşdirir. Dr. Petean bu kəşfləri "Atlantidanı tapmağa" bənzədib.
Yeni "mikro-qitə" kəşfi
Maraqlı bir başqa kəşf isə Kanada ilə Qrenlandiya arasındakı Davis boğazında yerləşən təxminən 400 km uzunluğunda bir mikro-qitədir.
Bu bölgənin 60 milyon il əvvəl formalaşdığı və plitə hərəkətlərinin kiçik quru parçalarının necə meydana gəldiyini anlamağımıza kömək edə biləcəyi bildirilib. Alimlər bu mikro-qitəni peyk məlumatları və seysmik metodlarla müəyyən ediblər.
Bu kəşflər niyə vacibdir?
Bu araşdırmalar sadəcə nəzəri elmi müzakirələr deyil. Plitə hərəkətlərinin və gizli quru parçalarının öyrənilməsi, bir sıra real problemlərin həllinə kömək edə bilər:
Təbii ehtiyatların kəşfi - Yeni qitə strukturlarının aşkarlanması, yeraltı sərvətlərin və enerji mənbələrinin xəritələnməsinə yardım edə bilər.
Zəlzələ və vulkan təhlükəsinin qiymətləndirilməsi - Plitə hərəkətləri daha yaxşı anlaşılsa, təbii fəlakətlərin proqnozlaşdırılması mümkün ola bilər.
Təmiz enerji mənbələrinin inkişafı - Məsələn, İslandiya geotermal enerjinin liderlərindən biridir. Yeni geoloji biliklər başqa bölgələrdə də alternativ enerji mənbələrinin istifadəsinə imkan aça bilər.
Bu araşdırmalar yer qabığının hələ də formalaşmaqda olduğunu və qitələrin sərhədlərinin zamanla dəyişə biləcəyini sübut edir. Beləliklə, gələcəkdə 7 qitə modeli yenidən nəzərdən keçirilə bilər və bəzi bölgələr fərqli qitə statusu ala bilər. / Qaynarinfo
Bölməyə aid digər xəbərlər
İndiyə qədər Şimali Amerika və Avropanı ayrı qitələr kimi qəbul edirdik. Lakin yeni araşdırmalar bu məsələyə fərqli yanaşma gətirir. Okeanların altında düşündüyümüzdən daha mürəkkəb geoloji strukturlar olduğu ortaya çıxıb.
Yeni geoloji kəşflər və qitələrin sərhədləri
Earth.com xəbər verir ki, alimlər Qrenlandiyadan İslandiyaya və oradan Farer adalarına qədər uzanan gizli bir quru sahəsinin izlərini tapmış ola bilərlər. Bu isə qitələrin və tektonik plitələrin hələ də dəyişməkdə olduğunu göstərir.
Derbi Universitetindən Dr. Cordan Petean bu tədqiqatın aparıcı alimlərindən biridir. İsveçrə, İtaliya və ABŞ-dan olan tədqiqatçılarla birlikdə çalışan Petean İslandiyanın vulkanik təbəqələrinin altında nələrin gizləndiyini araşdırıb.
Alimlərin hesablamalarına görə, Şimali Amerika və Avrasiya plitələri düşündüyümüz kimi tam ayrılmayıb. Daha əvvəl bu ayrılmanın 52 milyon il əvvəl tamamlandığı güman edilirdi. Lakin yeni məlumatlar bu prosesin hələ də davam etdiyini göstərir.
Dr. Petean bildirir ki, qitələrin təkamülü ilə bağlı mövcud nəzəriyyələr dəyişə bilər: "Bu plitələr hələ də hərəkətdədir və parçalanmağa davam edir".
İslandiya və Afrika arasındakı oxşarlıqlar
Araşdırmalar göstərir ki, İslandiyadakı geoloji proseslər Afrika qitəsindəki Rift Vadisi ilə oxşarlıq təşkil edir. Alimlər "Yarılmış Okean Maqmatik Platosu" (ROMP - Rifted Oceanic Magmatic Plateau) adlı yeni bir termin də təqdim ediblər. Bu anlayış, okean dibi təbəqələrinin və plitələrin necə formalaşdığını anlamağımıza kömək edə bilər.
Bəzi tədqiqatçılar hesab edirlər ki, İslandiyanın altında qədim qitə qabığı parçaları mövcud ola bilər. Bu isə bölgənin geoloji tarixini daha da mürəkkəbləşdirir. Dr. Petean bu kəşfləri "Atlantidanı tapmağa" bənzədib.
Yeni "mikro-qitə" kəşfi
Maraqlı bir başqa kəşf isə Kanada ilə Qrenlandiya arasındakı Davis boğazında yerləşən təxminən 400 km uzunluğunda bir mikro-qitədir.
Bu bölgənin 60 milyon il əvvəl formalaşdığı və plitə hərəkətlərinin kiçik quru parçalarının necə meydana gəldiyini anlamağımıza kömək edə biləcəyi bildirilib. Alimlər bu mikro-qitəni peyk məlumatları və seysmik metodlarla müəyyən ediblər.
Bu kəşflər niyə vacibdir?
Bu araşdırmalar sadəcə nəzəri elmi müzakirələr deyil. Plitə hərəkətlərinin və gizli quru parçalarının öyrənilməsi, bir sıra real problemlərin həllinə kömək edə bilər:
Təbii ehtiyatların kəşfi - Yeni qitə strukturlarının aşkarlanması, yeraltı sərvətlərin və enerji mənbələrinin xəritələnməsinə yardım edə bilər.
Zəlzələ və vulkan təhlükəsinin qiymətləndirilməsi - Plitə hərəkətləri daha yaxşı anlaşılsa, təbii fəlakətlərin proqnozlaşdırılması mümkün ola bilər.
Təmiz enerji mənbələrinin inkişafı - Məsələn, İslandiya geotermal enerjinin liderlərindən biridir. Yeni geoloji biliklər başqa bölgələrdə də alternativ enerji mənbələrinin istifadəsinə imkan aça bilər.
Bu araşdırmalar yer qabığının hələ də formalaşmaqda olduğunu və qitələrin sərhədlərinin zamanla dəyişə biləcəyini sübut edir. Beləliklə, gələcəkdə 7 qitə modeli yenidən nəzərdən keçirilə bilər və bəzi bölgələr fərqli qitə statusu ala bilər. / Qaynarinfo
Tarix: 31-01-2025, 09:00 Oxunub: 20
Bölməyə aid digər xəbərlər
18-12-2024, 14:44
İlham Əliyev Dmitri Kiselyova müsahibə verdi - Yenilənib
30-10-2024, 09:43
Sankt-Peterburq Qrenlandiyadan daha soyuq ola bilər - XƏBƏRDARLIQ
9-09-2024, 17:54
Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlı Alimlərin Forumunun ilk günü başa çatıb
26-07-2024, 12:47
AK Partiya sözçüsü Çelik: Netanyahunun alqışlanması insan haqlarının tapdalanması deməkdir
12-07-2024, 10:37
NATO Sammitinin qadın liderləri
5-07-2024, 17:38
Prezident Ərdoğan Qazaxıstandan qayıtdıqdan sonra danışdı: Putinlə Əsədi dəvət edə bilərik
13-08-2023, 09:10
Avropa və Asiya arasında Orta Dəhlizinin effektivliyinin qiymətləndirilməsi aparılıb
10-05-2023, 09:49
Ümummilli Lider Heydər Əliyev - dövlətə və xalqa xidmətin ali meyarını yaratmış tarixi şəxsiyyət
22-03-2023, 18:41
Dünyada böhran başlayıb, pulumu bankdan çıxarmalıyam?
3-02-2023, 17:16
Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 9-cu, Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 1-ci iclaslarının açılışı olub
21-04-2022, 17:16
Azərbaycanın ali məktəbinin 3 tələbəsi ABŞ-da 100 min dollardan yüksək məbləğdə doktorantura təqaüdü qazanıb
5-02-2022, 12:11
"Yeni bazarlarda Azərbaycan qazına ehtiyac var. Biz hazırıq"
31-01-2022, 10:52
Azərbaycanda təhsil seqreqasiyası: Həkimləri birinci və ikinci dərəcəliyə ayıran qərarlar - ARAŞDIRMA + FOTO
27-04-2021, 14:25
“Ağıllı kənd”in təməli qoyuldu, 200 fərdi ev tikiləcək
28-03-2021, 12:23
DÇ-2022: Bu gün daha 6 qrupda 15 oyun keçiriləcək
31-12-2020, 23:10
İlham Əliyev Azərbaycan xalqına müraciət etdi
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan qadınları hər zaman cəmiyyətimizin mənəvi dayağı olublar
Azərbaycan Prezidenti: Bu gün açılışında iştirak etdiyimiz layihə Naxçıvanın enerji təhlükəsizliyini təmin edəcək
Prezident: Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun xüsusilə Türk dünyasını birləşdirmək üçün çox böyük faydası var
Prezident: Bu gün Türkiyə ilə Azərbaycan – iki qardaş ölkə nəhəng layihələr həyata keçirir
