
Azərbaycanda ən çox oxunan xəbərlər illərdir eyni mövzular ətrafında formalaşır. Oxucu davranışı göstərir ki, insanların diqqətini ilk növbədə gündəlik həyatına birbaşa təsir edən və emosional reaksiya yaradan məlumatlar cəlb edir. Xüsusən pul, təhlükə və şəxsi taleyə toxunan xəbərlər digərlərini geridə qoyur.
Maaşlar, pensiyalar, sosial ödənişlər və müxtəlif müavinətlərlə bağlı xəbərlər oxunma sayına görə demək olar ki, hər zaman ön sıradadır. Başlıqda konkret rəqəm və ya “artım”, “ödəniş”, “əlavə pul” kimi sözlər varsa, oxucu xəbəri açmadan keçmir. Bu tip məzmunlar insanlarda ümid və gözlənti yaradır.
Təyinatlar və vəzifə dəyişiklikləri də maraq doğuran mövzulardandır. Burada əsas səbəb təkcə adların tanınması yox, həm də bu dəyişikliklərin dolayısı ilə cəmiyyətə təsir edəcəyi düşüncəsidir. Oxucu bu xəbərlərdə “mənə aid ola biləcək bir detal varmı?” sualına cavab axtarır.
Bürclər və astroloji proqnozlar isə emosional baxımdan ən stabil oxucu gətirən rubrikalardandır. Bir çox ölkədə əyləncə kimi qəbul edilsə də, Azərbaycanda bürclər ciddi maraqla oxunur. Qeyri-müəyyənlik şəraitində insanlar gələcəklə bağlı ən kiçik işarəyə belə diqqət yetirir.
Təəssüf ki, ağır yol qəzaları, ölümlə nəticələnən hadisələr və görüntülü xəbərlər də ən çox oxunanlar sırasındadır. Video xəbərin təsir gücünü artırır. Oxucu həm qorxu, həm də maraq hissi ilə bu məzmunlara yönəlir.
Cinayət hadisələri və məhkəmə xəbərləri də oxucu diqqətini cəlb edən mövzulardandır. Burada sensasiya, dramatik detallar və insan taleləri ön plana çıxır. Oxucu bu xəbərləri oxuyaraq həm hadisəni anlamağa, həm də özü üçün nəticə çıxarmağa çalışır.
Dünya ilə müqayisədə oxucu maraqları oxşar olsa da, prioritetlər fərqlənir. Avropa ölkələrində iqtisadi və sosial mövzular geniş oxunsa da, analitik və izahlı yazılara maraq daha yüksəkdir. Asiya ölkələrində texnologiya, elm və gələcək yönümlü xəbərlər daha çox diqqət çəkir.
ABŞ və bir sıra digər ölkələrdə isə məşhurların həyatı, qalmaqallar və gündəlik maraqlı hekayələr oxucu cəlbində ön sıralardadır. Bununla belə, faciə xəbərləri adətən daha qısa və fakt yönümlü təqdim olunur.
Azərbaycanda müğənnilər, aparıcılar, blogerlər, sosial şəbəkə “ulduzları” ilə bağlı toy, boşanma, dava, xəstəlik, şok açıqlama tipli xəbərlər çox sürətlə oxunur. Burada maraq peşə uğurundan yox, şəxsi həyatdan doğur. Oxucu məşhuru ideal kimi yox, “bizdən biri” kimi görür və onun şəxsi həyatı gündəlik söhbət mövzusuna çevrilir.
ABŞ-də isə məşhurlar mövzusu daha çox şou-biznes sənayesinin bir hissəsidir. Oxucu aktyorun yeni filmi, müğənninin albomu, mükafat mərasimi ilə də maraqlanır. Qalmaqal varsa belə, o adətən hüquqi, kommersiya və ya sənaye kontekstində təqdim olunur. Yəni xəbər “kim kimə nə dedi”dən çox “bu hadisə karyerasına necə təsir edəcək” sualına cavab verir.
Azərbaycanda isə qalmaqalın özü məhsuldur. Başlıqda “şok”, “ilk dəfə”, “açıqladı”, “səssizliyini pozdu” varsa, məzmunundan asılı olmayaraq oxunur. Bu, mediada oxucunun emosional reaksiyasına hesablanmış bir vərdişdir.
Oxşarlıq ondadır ki, hər yerdə tanınmış ad oxunur. Fərq ondadır ki, Amerikada məşhur bir brend, Azərbaycanda isə daha çox maraq obyektidir. Orada məsafə var, ölkəmizdə isə yaxınlıq. Ona görə də bizdə məşhurların şəxsi həyatı ilə bağlı xırda detal belə böyük xəbər olur.
Ümumilikdə götürsək, oxucu harada yaşayırsa-yaşasın, xəbəri öz həyatına nə qədər yaxın hiss edirsə, onu oxuma ehtimalı bir o qədər artır. Azərbaycanda da bu yaxınlıq əsasən pul, təhlükəsizlik və şəxsi gələcəklə bağlı mövzularda özünü göstərir.


































