18:00 / 12-04-2025
17:47 / 12-04-2025
17:19 / 12-04-2025
17:00 / 12-04-2025
16:44 / 12-04-2025
16:30 / 12-04-2025
16:24 / 12-04-2025
16:00 / 12-04-2025
15:47 / 12-04-2025
15:16 / 12-04-2025
15:00 / 12-04-2025
14:45 / 12-04-2025
14:23 / 12-04-2025
14:00 / 12-04-2025
13:41 / 12-04-2025
13:17 / 12-04-2025
13:00 / 12-04-2025
12:06 / 12-04-2025
12:03 / 12-04-2025
10:49 / 12-04-2025
10:35 / 12-04-2025
10:29 / 12-04-2025
10:20 / 12-04-2025
10:10 / 12-04-2025
10:05 / 12-04-2025
09:55 / 12-04-2025
09:00 / 12-04-2025
22:16 / 11-04-2025
21:45 / 11-04-2025
21:30 / 11-04-2025
21:21 / 11-04-2025
20:44 / 11-04-2025
Zaman keçdikcə texnologiyalar inkişaf edir, cəmiyyətlər dəyişir və yeni peşələr yaranır. Ancaq bəzi peşələr min illər əvvəl meydana çıxsa da, hələ də öz aktuallığını qoruyur. Bu yazıda qədim dövrlərdən bəri mövcud olan və bu gün də fəaliyyətini davam etdirən peşələrin tarixinə və müasir formasına nəzər salacağıq.
1. Dülgərlik – Taxta ilə İşin Sənəti
Tarixi: Dülgərlik insanlığın ilk dövrlərindən mövcud olan peşələrdən biridir. İlk insanlar ağacdan sığınacaqlar, alətlər və silahlar hazırlayırdılar. Misir, Yunan və Roma sivilizasiyalarında taxta memarlıq və mebel istehsalı mühüm rol oynayırdı.Müasir Forması: Bu gün dülgərlik təkcə əl işi deyil, həm də texnologiya ilə birləşərək inkişaf edib. CNC (Computer Numerical Control) dəzgahları və 3D çap kimi yeni texnologiyalar dülgərlərə yüksək dəqiqlikli işlər görməyə imkan yaradır.
2. Çörəkçilik – Minillik Qida Mədəniyyəti
Tarixi: Çörəkçilik insan cəmiyyətində ilk kənd təsərrüfatı fəaliyyətlərindən biri olub. Qədim Misirdə ilk mayalı çörəklər bişirilib. Roma imperiyasında çörək bişirmə xüsusi sənət sahəsinə çevrilmişdi.Müasir Forması: Bu gün çörəkçilik geniş sənaye sahəsinə çevrilib. Müasir çörəkçilər bişirmə prosesində innovativ texnologiyalardan istifadə edirlər. Üstəlik, vegan və qlütensiz çörəklər kimi sağlam alternativlər də populyarlıq qazanıb.
3. Dəmirçilik – Metallarla İş Sənəti
Tarixi: Dəmirçilik eramızdan əvvəl minilliklərə dayanır. İlk metal alət və silahlar bürünc və dəmir dövrlərində hazırlanmışdı. Orta əsrlərdə dəmirçilər qılınclar, at nalları və digər metal məmulatlar istehsal edirdilər.Müasir Forması: Sənaye inqilabından sonra dəmirçilik daha çox fabriklərə keçdi. Bu gün avtomobil istehsalı, aerokosmik sənaye və tikinti sektorunda dəmirçilik hələ də vacib yer tutur.
4. Toxuculuq – Geyim və Parça İstehsalı
Tarixi: İlk toxuculuq nümunələri eramızdan əvvəl 5000-ci illərə gedib çıxır. Qədim Misir və Mesopotamiya mədəniyyətlərində pambıq və kətandan paltarlar hazırlanırdı.Müasir Forması: Müasir dövrdə toxuculuq sənayesi avtomatlaşdırılmış və texnoloji baxımdan inkişaf edib. Süni intellekt və robotlar tekstil istehsalında istifadə edilir, eyni zamanda davamlı və ekoloji təmiz materiallara üstünlük verilir.
5. Dənizçilik – Ticarət və Kəşflərdən Sənaye Gəmilərinə
Tarixi: Dənizçilik min illər əvvəl insanların ticarət və kəşflər üçün istifadə etdiyi bir fəaliyyət olub. Qədim finikiyalılar və vikinqlər dəniz üzərində uzun səfərlər edərək yeni torpaqlar kəşf edirdilər.Müasir Forması: Bu gün dənizçilik əsasən yük daşımaları, sərnişin gəmiləri və neft-qaz sənayesində istifadə olunur. Avtonom və ekoloji təmiz gəmilər gələcəyin dənizçilik sənayesində əsas rol oynayacaq.
6. Müəllimlik – Biliklərin Nəsildən-Nəsilə Keçməsi
Tarixi: Müəllimlik ən qədim peşələrdən biridir. Qədim Yunanıstanda filosoflar və alimlər öz şagirdlərinə bilik ötürürdülər. Orta əsrlərdə mədrəsələr və universitetlər yaranmağa başladı.Müasir Forması: Bu gün müəllimlik texnologiya ilə daha da zənginləşib. Onlayn təhsil platformaları, virtual siniflər və süni intellektlə dəstəklənən təhsil üsulları müəllimlərin rolunu dəyişdirib, lakin onların əhəmiyyəti dəyişməz qalır.
7. Həkimlik – Qədim Şəfaçılardan Müasir Tibbə
Tarixi: Həkimlik qədim dövrlərdən mövcud olub. Misirlilərin tibbi mətnləri, Hippokratın əsərləri və Çin təbabəti insanlara şəfa vermək üçün əsas rol oynayıb.Müasir Forması: Bu gün tibb sahəsində robot cərrahiyyəsi, gen terapiyası və süni intellekt əsaslı diaqnostika kimi yeni texnologiyalar tətbiq olunur. Amma həkimlərin əsas missiyası hələ də dəyişməz qalır – insanlara şəfa vermək.
8. Rəssamlıq – Divar Rəsmlərindən Rəqəmsal Sənətə
Tarixi: İlk rəssamlıq nümunələri mağara rəsmlərində əks olunub. Min illər boyu rəssamlıq müxtəlif formalarda inkişaf edib: freskalar, yağlı boya ilə çəkilmiş əsərlər və s.Müasir Forması: Rəssamlıq bu gün rəqəmsal platformalar və süni intellekt texnologiyaları ilə yeni səviyyəyə çatıb. NFT əsərləri, 3D modelləşdirmə və virtual reallıq əsaslı incəsənət nümunələri getdikcə populyarlaşır.
Nəticə
Dəyişən dünyada bəzi peşələr yox olur, bəziləri isə yeni formalara çevrilərək mövcudluğunu qoruyur. Dülgərlikdən həkimliyə, müəllimlikdən dənizçiliyə qədər bir çox peşə min illər boyu davam etmişdir və yeni texnologiyalarla daha da inkişaf etməkdədir. Gələcəkdə bu peşələr süni intellekt və avtomatlaşdırma ilə necə dəyişəcək? Bu, zamanın göstərəcəyi bir sualdır.Bölməyə aid digər xəbərlər