Kompüter Düşüncəsi Meneceri: İnsanla Maşın Arasında Yeni Körpü
Sahibkartv.az xəbər verir ki, 2025-ci ildən sonra dünyanın qabaqcıl texnoloji şirkətlərində və çoxmillətli korporasiyalarda "Kompüter Düşüncəsi Meneceri" (Computational Thinking Manager) adlı tamamilə yeni bir vəzifə formalaşmağa başlayır. Bu vəzifə, rəqəmsal transformasiyanın təkcə texnologiyaya deyil, eyni zamanda insan düşüncəsinə və qərarvermə proseslərinə necə təsir etdiyini izah edən unikal vəzifə kimi nəzərdə tutulur.
Bu sahənin əsas vəzifəsi süni intellektin necə düşündüyünü, necə nəticəyə gəldiyini və hansı məntiqi modellərdən istifadə etdiyini adi insanlara, xüsusilə qeyri-texniki rəhbərlərə və HR komandalarına başa salmaqdır. Yəni bu peşə yalnız texniki deyil, həm də sosioloji və psixoloji aspektlərə malikdir.
Kompüter düşüncəsi menecerləri alqoritmlər və kodlaşdırma sistemləri ilə insan davranışı arasında körpü rolunu oynayır. Məsələn, bir süni intellekt proqramı işə qəbul zamanı namizədlərin bacarıqlarını analiz edərkən hansı parametrləri seçir? Bu alqoritm niyə A namizədini deyil, B namizədini seçdi? Bu qərarda hansı informasiya əsas götürüldü? – bu sualların cavabını yalnız bir proqramçı yox, kompüter düşüncəsini insan baxış bucağı ilə izah edə bilən mütəxəssis verə bilər.
Bu peşə sahəsi, xüsusilə insan resursları, psixologiya, proqramlaşdırma, etika və algoritmik idarəetmə sahələrinin kəsişməsində yaranır. Məsələn, bəzi şirkətlər artıq qərarların bir hissəsini maşınlara etibar etdikləri üçün AI qərarlarının nəticələrinin insan faktoruna təsirini təhlil edəcək peşəkar komandalara ehtiyac duyurlar.
Niyə Bu Peşə Yaranır?
Çünki süni intellekt təkcə texniki bir vasitə deyil, artıq strateji qərarların bir hissəsinə çevrilir. Lakin AI sistemlərinin düşüncə prosesi çox zaman “qara qutu” (black box) kimi görünür – yəni nəticə var, amma bu nəticəyə necə gəldiyi bəlli deyil. Məhz Kompüter Düşüncəsi Menecerləri bu “qara qutu”nu insanlara başa sala biləcək və onu şəffaflaşdıracaq şəxslər olacaqlar.
Bu Vəzifənin Gələcəyi
Sahibkartv.az xəbər verir ki, yaxın 10 ildə bu vəzifə xüsusilə təhsil, səhiyyə, maliyyə və istehsalat sektorlarında geniş tətbiq olunacaq. Bu sahələrdə AI sistemləri artıq qərarvermənin ayrılmaz hissəsinə çevrilir və bu qərarların etik, hüquqi və sosial nəticələrini izah edəcək insanlara böyük ehtiyac olacaq.
Bundan əlavə, bu sahə təlim və konsaltinq üzrə yeni imkanlar da yaradacaq. Yəni şirkətlər yalnız AI sistemlərini tətbiq etməklə kifayətlənməyəcək, həm də əməkdaşlarını bu sistemlərin qərar mexanizmlərini başa düşməyə yönəldəcək.
Hansı Bacarıqlar Lazımdır?
Bu vəzifəni icra edən şəxslər proqramlaşdırma dillərini (Python, R, Java və s.), süni intellekt sistemlərinin strukturunu, insan psixologiyasını və korporativ idarəetmə prinsiplərini yaxşı bilməlidirlər. Eyni zamanda yüksək ünsiyyət bacarıqları, analitik düşüncə və etik həssaslıq bu peşənin əsas tələblərindəndir.
Nəticə: Kompüter Düşüncəsi Meneceri gələcəyin təkcə texnoloji deyil, insan mərkəzli texnologiya dünyasının əsas fiqurlarından biri olacaq. Texnologiya ilə insan arasındakı dil fərqini aradan qaldıracaq bu mütəxəssislər həm etik, həm strateji, həm də sosial sabitlik baxımından kritik rol oynayacaqlar.
