Hüceyrə yaşlanmasına qarşı elmi mübarizə: Gen redaktəsi ilə uzun ömürmü mümkün olur?

Sahibkartv.az xəbər verir ki, ABŞ-da fəaliyyət göstərən qabaqcıl bir biotexnologiya startapı hüceyrə səviyyəsində yaşlanma prosesini yavaşlatmaq məqsədilə genetik kodun redaktəsi üzərində intensiv tədqiqatlar aparır. Bu layihə, insan orqanizminin hüceyrə strukturunda degenerativ dəyişikliklərin qarşısını almağa yönəlib və yaşlanmaya qarşı mübarizədə inqilabi addım kimi qiymətləndirilir.

Startap CRISPR-Cas9 texnologiyasından istifadə edərək müəyyən genlərdəki mutasiyaları düzəltməyi və hüceyrələrin regenerasiya qabiliyyətini artırmağı hədəfləyir. Alimlər, xüsusilə telomerlərin (xromosomların uc hissələri) qorunması və bərpası üzərində fokuslanıblar. Telomerlərin qısalması, hüceyrələrin yaşlanmasının əsas səbəblərindən biri hesab olunur.

Tədqiqatlara görə, bəzi genetik yolları dəyişdirərək hüceyrələrin enerji istehsalını yaxşılaşdırmaq və zərərli sərbəst radikallara qarşı müqaviməti artırmaq mümkündür. Nəticə etibarilə bu yanaşma yalnız daha uzun ömür deyil, eyni zamanda keyfiyyətli və sağlam bir qocalıq təmin edə bilər.

Layihənin ilkin mərhələsində laboratoriya mühitində insan hüceyrələri üzərində aparılan sınaqlar müsbət nəticələr verib. İkinci mərhələdə isə bu texnologiyanın klinik sınaqlara daxil edilməsi planlaşdırılır.

Mütəxəssislər bu texnologiyanın gələcəkdə xroniki xəstəliklərin, o cümlədən Alzheimer və ürək-damar problemlərinin qarşısının alınmasında mühüm rol oynaya biləcəyini bildirirlər. Əgər layihə uğurlu olarsa, bu, tibb sahəsində insan ömrünü uzatmağa yönəlmiş ən böyük nailiyyətlərdən biri kimi tarixə düşə bilər.