Sahibkartv.az xəbər verir ki, 2025-ci ildə gen redaktəsi texnologiyaları irsi xəstəliklərin müalicəsində inqilabi dəyişikliklər yaradıb

2025-ci ildə gen redaktəsi sahəsindəki inkişaflar, irsi xəstəliklərin müalicəsində tarixi bir dönüş nöqtəsi yaratmışdır. CRISPR texnologiyası, genetik mutasiyaları düzəltmə bacarığı ilə müxtəlif irsi xəstəliklərin müalicəsində inqilabi dəyişikliklərə səbəb olub. Bu yeniliklər sayəsində, artıq bir çox genetik xəstəlik, o cümlədən oraq hüceyrə anemiyası, talassemiya və bəzi genetik körlük halları tamamilə müalicə edilə bilir.

CRISPR Texnologiyasının İnkişafı və Əhəmiyyəti

CRISPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) texnologiyası, alimlərə DNT-nin müəyyən hissələrini dəqiq şəkildə kəsməyə və dəyişdirməyə imkan verir. Bu texnologiya sayəsində, genetik məlumatdakı səhvlər düzəldilə və müxtəlif irsi xəstəliklərə səbəb olan mutasiyalar aradan qaldırıla bilir. 2025-ci ildə bu texnologiyanın tətbiqi daha da genişlənərək, biotexnologiya sahəsində irəliləyişlərə səbəb olub.

Orqanik Hüceyrə Anemiyası və Talassemiya Müalicəsi

Orqanik hüceyrə anemiyası və talassemiya kimi irsi xəstəliklər, genetik mutasiyalar nəticəsində qan hüceyrələrinin düzgün funksional işləməməsinə səbəb olur. Bu xəstəliklərin müalicəsi üçün əvvəlki dövrlərdə yalnız simptomları yüngülləşdirmək mümkün idi, amma 2025-ci ildə CRISPR texnologiyası ilə həyata keçirilən genetik müdaxilələr sayəsində bu xəstəliklər tamamilə müalicə oluna bilir.

Genetik redaktə ilə, mutasiya edilmiş genlər düzəldilir və orqanik hüceyrə anemiyası və ya talassemiya ilə əlaqəli simptomlar ortadan qalxır. Bu cür müalicələr, xəstələrin həyat keyfiyyətini yüksəldir və onların uzunmüddətli sağ qalma şansını artırır.

Genetik Körlük və Digər Genetik Xəstəliklərdə Uğurlar

Genetik körlük, genetik mutasiyaların görmə qabiliyyətini itirməyə səbəb olduğu bir vəziyyətdir. 2025-ci ildə CRISPR texnologiyası ilə aparılan tədqiqatlar, bu cür genetik xəstəliklərin müalicəsində də böyük irəliləyişlərə səbəb olub. Alimlər, genetik körlük yaradan mutasiyaları düzəldərək, insanların görmə qabiliyyətini bərpa etməyə başlayıblar.

Eyni zamanda, bəzi nadir genetik xəstəliklər də bu texnologiya sayəsində müalicə edilə bilir. Genetik mutasiyalar nəticəsində yaranan bu xəstəliklər, əvvəllər müalicə olunmaz hesab olunurdu, amma CRISPR texnologiyası ilə bu xəstəliklərə qarşı yeni müalicə metodları ortaya çıxıb.

Gələcək Perspektivlər və Etik Məsələlər

Gen redaktəsi texnologiyalarının irsi xəstəliklər üzərindəki təsiri böyük ümidlər yaratsa da, bu sahədə etik müzakirələr də mövcuddur. Alimlər, genetik müdaxilələrin insanların gələcək nəsillərinə necə təsir edəcəyini və etik məsələlərin necə tənzimlənəcəyini müzakirə edirlər. Bu texnologiyanın geniş tətbiqi ilə əlaqədar bir çox hüquqi və etik çətinliklər ortaya çıxır və dünya üzrə bu məsələlərə aydınlıq gətirilməsi üçün müxtəlif müzakirələr aparılır.

Sonuç

Sahibkartv.az xəbər verir ki, 2025-ci ildə CRISPR texnologiyası və gen redaktəsi sahəsində əldə edilən irəliləyişlər, irsi xəstəliklərin müalicəsi üçün böyük ümidlər doğurur. Bu texnologiya, artıq oraq hüceyrə anemiyası, talassemiya, genetik körlük kimi xəstəliklərin müalicəsi sahəsində uğurlu nəticələr verməkdədir. Gələcəkdə genetik redaktənin daha çox xəstəliklərdə tətbiqi və bu sahədəki etik məsələlərin həlli, tibb və biotexnologiya sahəsində inqilabi dəyişikliklərə yol aça bilər.