Sahibkartv.az xəbər verir ki, Avropanın bir çox ölkələrində tətbiq olunan biomühafizə sistemi artıq ənənəvi pestisidlərin yerini tədricən tutur və bu üsul yaxın illərdə kənd təsərrüfatında yeni inqilabın əsasını qoya bilər. Bu sistemdə kimyəvi dərmanlama əvəzinə bitkilərin zərərvericilərinə qarşı faydalı mikroorqanizmlər, yırtıcı həşəratlar və xüsusi bioloji məhlullar tətbiq edilir. Nəticədə həm məhsulun keyfiyyəti yüksəlir, həm də torpağın təbii balansı pozulmur. Tədqiqatlara görə, biomühafizə ilə qorunan sahələrdə məhsul itkisi 30%-dən 5%-ə qədər azalıb.
Bu texnologiyanın əsas üstünlüyü ondadır ki, istehsal olunan meyvə və tərəvəzlər tamamilə ekoloji təmiz olaraq bazara çıxarılır və premium seqmentdə ikiqat baha qiymətə satıla bilir. Fermerlər üçün bu, həm daxili bazarda üstünlük, həm də ixrac imkanlarının genişlənməsi deməkdir. Bir çox ölkələrdə xüsusi “biomühafizə laboratoriyaları” fəaliyyət göstərir və fermerlərə sahəyə uyğun mikroorqanizm paketləri təqdim olunur. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu sistemin tətbiqi üçün yalnız ilkin təlim və düzgün dozalama bacarığı tələb olunur.
Maraqlıdır ki, bəzi fermerlər biomühafizəni hətta üzümçülükdə də tətbiq etməyə başlayıb. Məsələn, İtaliyada “Trichoderma” adlı göbələk növündən istifadə etməklə üzüm bağlarında göbələk xəstəliklərinə qarşı uğurlu nəticələr əldə edilib. Eyni zamanda, bu sistem torpağın mikrobioloji strukturunu da bərpa edir və uzunmüddətli məhsuldarlığa zəmin yaradır. Ekspertlərin fikrincə, əgər dövlət bu texnologiyanın tətbiqinə subsidiyalar ayırarsa, 5-7 il ərzində kənd təsərrüfatında tamamilə yeni ekoloji standart formalaşa bilər.
Fermerlərin təcrübəsinə əsasən, biomühafizə ilə qorunan sahələrdə məhsulun dad keyfiyyəti daha yüksək olur. Meyvə və tərəvəzlərin rəngi, toxuması və tərkibindəki vitaminlər digər sahələrə nisbətən daha sabit qalır. Bu isə ixrac üçün böyük üstünlükdür, çünki alıcı bazarda yalnız vizual deyil, həm də qida keyfiyyətinə diqqət yetirir.
Sistem həm də kənd təsərrüfatı xərclərini optimallaşdırır. Kimyəvi pestisidlərin tətbiqi bahalıdır və artıq hər sahədə lazımsız dozada istifadə riski var. Biomühafizə isə yalnız ehtiyac olan bölgələrdə tətbiq edilir, bununla həm torpaq, həm su resursları qorunur, həm də fermerin xərci azalır. Hətta bəzi tədqiqatlar göstərir ki, ilk tətbiq ilində xərclərin 20-30% qənaət edilə bilər.
Biomühafizə həmçinin ətraf mühitin qorunmasına böyük töhfə verir. Kimyəvi maddələr torpağa və su hövzələrinə düşərək ekosistemi poza bilər, amma bioloji müdafiə yalnız təbii balansı təmin edir. Bu yanaşma xüsusilə organik fermerlər üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
Ekspertlər bildirir ki, biomühafizə sistemlərinin uğuru üçün fermerlərin bilik səviyyəsi mühüm rol oynayır. Düzgün dozalama, vaxtında tətbiq və torpaq analizləri olmadan sistem effektiv işləməyəcək. Buna görə də, bir sıra ölkələrdə kənd təsərrüfatı universitetləri və şirkətlər birgə təlim proqramları təşkil edir.
Nəticədə biomühafizə yalnız pestisidlərin əvəzini vermir, həm də kənd təsərrüfatında müasir texnologiya və elmi biliklərin tətbiqinə yol açır. Fermerlər artıq əkin-biçin deyil, inteqrasiya olunmuş idarəetmə sisteminə diqqət yetirir.
Sistem kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrinə tətbiq oluna bilər: bostançılıq, üzümçülük, meyvə bağları və tərəvəz yetişdirilməsi. Ən uğurlu nəticələr isə qarışıq bitki sahələrində müşahidə edilir, çünki zərərvericilər bir-birinə qarşı təbii balansla məhdudlaşdırılır.
Uzunmüddətli perspektivdə, biomühafizə kənd təsərrüfatında ekoloji davamlılıq və iqtisadi səmərəliliyi birləşdirən əsas model kimi qəbul olunacaq. Fermerlər həm məhsul keyfiyyətini yüksəldəcək, həm də gəlirlərini artıracaq.
