Sahibkartv.az xəbər verir ki, son illərdə əkinçilikdə dron texnologiyalarının tətbiqi artıq sadəcə yenilik yox, strateji zərurət kimi qəbul edilir. Əvvəllər dərmanlama və gübrələmə işləri traktorla və ya əl ilə aparıldığı üçün həm vaxt itkisi olurdu, həm də torpaq sıxılaraq strukturunu itirirdi. İndi isə aqrodronlar bir hektar sahəni cəmi 7 dəqiqəyə emal edə bilir və bu proses zamanı nə işçi qüvvəsi tələb olunur, nə də yanacaq sərf edilir. Mütəxəssislər bildirir ki, bu, kənd təsərrüfatında “havadan idarə olunan yeni inqilab”dır.
Əvvəlki üsullarla sahəyə düşən traktorların təkər izləri torpağı bərkidinirdi və bu da kök sisteminin hava almasını çətinləşdirirdi. Lakin dronla gübrələmə aparıldıqda torpağa heç bir mexaniki təzyiq göstərilmir və bitkinin böyümə ritmi pozulmur. Bundan əlavə, dərmanlama traktor vasitəsilə aparıldıqda bitkinin yalnız üst hissəsi islanırdısa, indi dronlar 360 dərəcə buxarlaşdırma sistemi ilə yarpağın həm üst, həm alt səthinə təsir edir. Bu isə zərərvericilərə qarşı mübarizəni ikiqat effektiv edir.
Fermerlər bildirir ki, xüsusilə qarğıdalı və günəbaxan kimi boyu uzun bitkilərdə dron texnologiyası əvəzsizdir. Çünki traktor bu sahələrə daxil ola bilmir və bitkini əzir. Bu səbəbdən əvvəllər bəzi sahələr ümumiyyətlə dərmanlanmırdı və məhsul itkisi 20-30 faizə qədər yüksəlirdi. İndi isə hər qarış sahə göydən dəqiq şəkildə emal olunur və bitki sıxlığı artıq problem yaratmır.
Aqrodronların başqa bir üstünlüyü isə gübrənin və dərmanın məhz ehtiyac olan sahəyə yönəldilməsidir. Əvvəl bütün sahə bərabər şəkildə dərmanlanırdı, halbuki bəzi hissələrdə xəstəlik yoxdur. İndi isə multispektral kameralarla çalışan dronlar xəstəliyi və qida çatışmazlığını əvvəlcədən görür, yalnız həmin zonalara müdaxilə edir. Bu yanaşma “hədəfli aqrokimya” adlanır və 60 faizə qədər qənaət təmin edir.
Mütəxəssislərin fikrincə, bu texnologiya həm də gənclərin kənd təsərrüfatına marağını artırır. Çünki əvvəllər əkinçilik ağır fiziki əmək kimi qəbul edilirdisə, indi dron operatoru olmaq yüksək ixtisas tələb edən texnoloji peşə sayılır. Bir çox ölkələrdə artıq “aqrodron pilotu” rəsmi peşə kimi qeydiyyata alınıb və gələcəkdə bu sahədə kadr çatışmazlığının yaranacağı proqnozlaşdırılır.
Fermerlərin təcrübəsinə əsasən, xüsusilə buğda, pambıq, çuğundur və çəltik əkinlərində dronların tətbiqi məhsuldarlığa birbaşa təsir göstərib. Lakin ən sürətli nəticə bağçılıqda əldə olunub. Çünki meyvə ağaclarının hər budağını əl ilə dərmanlamaq mümkün deyil. İndi isə dronlar tacın yuxarı hissəsindən başlayaraq bütün ağacı b uniform işləyir. Bu da həm xəstəliklərin qarşısını alır, həm də məhsulun keyfiyyətini qoruyur.
Kənd təsərrüfatı analitikləri bildirir ki, dron texnologiyası yaxın 5 ildə əkin sahələrində traktor qədər adi hala çevriləcək. Çünki bir neçə ildən sonra süni intellektlə təchiz olunan modellər sahəni analiz edib avtomatik dozaj hesablayacaq. Fermer sadəcə “start” düyməsinə basacaq və bütün proses öz-özünə baş verəcək.
Hazırda bir çox fermer kooperativləri birgə dron parkı yaratmaq üçün layihələr hazırlayır. Bu o deməkdir ki, heç bir fermer böyük investisiya etmədən kirayə üsulu ilə bu texnologiyadan yararlana bilər. Bu model xüsusilə kiçik təsərrüfatların rəqabət gücünü artırmaq üçün əhəmiyyətlidir.
Ekspertlərin fikrincə, aqrodronların geniş tətbiqi yalnız məhsuldarlıq deyil, həm də ekologiya baxımından müsbət təsir göstərir. Çünki artıq torpağa həddindən artıq kimyəvi maddə düşmür, su hövzələri çirklənmir, arı və faydalı həşəratlara ziyan dəymir. Bu isə “daha çox məhsul, daha az zərər” prinsipinə əsaslanan yeni dövrün başlanğıcıdır.
