Sahibkartv.az xəbər verir ki, kənd təsərrüfatında fərdi təsərrüfatlarla rəqabət aparmaq çətinləşdiyi üçün kooperativ əsaslı sahibkarlıq modeli sürətlə aktuallaşır. Əvvəllər hər fermer öz məhsulunu ayrıca satdığı üçün həm qiymət formalaşdırması çətin olurdu, həm də bazara çıxış imkanları məhdud qalırdı. Kooperativ sistemi isə xammal, gübrə, texnika və logistika xərclərini toplu şəkildə idarə edərək xərc yükünü aşağı salır və gəlirliliyi artırır. Bu, kiçik fermerlər üçün tək-tək rəqabət aparmaq yerinə birlikdə bazarda güclü mövqe yaratmaq imkanı verir.

Bu model yalnız məhsul istehsalı ilə məhdudlaşmır – eyni zamanda satış, qablaşdırma və brend formalaşdırması da mərkəzləşdirilir. Bir neçə kənd təsərrüfatı sahəsi birləşdirilərək vahid brend kimi bazara təqdim edilir və qiymət siyasəti daha sərt şəkildə qorunur. Beləliklə, fermerlər alıcıların diktə etdiyi qiymətə yox, öz strategiyalarına uyğun bazar mövqeyi yaradırlar. Bu, xüsusilə böyük market şəbəkələri ilə əməkdaşlıq etmək üçün əsas şərtdir.

Kooperativ sahibkarlıq həm də texnika və avadanlıq istifadəsində böyük üstünlüklər yaradır. Məsələn, bir fermer üçün kombayn və ya damcı suvarma sistemi almaq əlçatmaz ola bilər, lakin kooperativ daxilində bu cihazlar bölüşdürülə bilir. Bununla yanaşı, dövlət və beynəlxalq təşkilatlar kooperativlərə fərdi təsərrüfatlardan qat-qat çox güzəşt, subsidiya və qrant ayırır. Bu isə onları daha dayanıqlı biznes modelinə çevirir.

Əməkdaşlıq sistemi həm də riskləri bölüşdürür. Məhsuldarlıq aşağı düşdükdə və ya bazar qiymətləri dəyişdikdə, fərdi fermerin zərəri kritik hesab edilə bilər, amma kooperativ strukturu daxilində bu təsir maksimum dərəcədə udulur. Bu isə kənd sahibkarlığında uzunmüddətli strateji planlaşdırma üçün vacib faktordur.

Rəqəmsal idarəetmə sistemləri kooperativləri daha çevik və şəffaf edir. Hər üzv öz məhsulunun həcmindən tutmuş satış gəlirinə qədər bütün məlumatları onlayn şəkildə izləyə bilir. Bu, həm inam faktorunu gücləndirir, həm də kooperativin bürokratik ağır struktur kimi görünməsinin qarşısını alır. Nəticə etibarilə, müasir kənd sahibkarlığında fərdi gücdən daha çox kollektiv iqtisadi modelin üstün gəldiyi rəsmiləşir.