Almaniyada "Meyvə Bankı" Modeli Sosial Ədalət və İsrafçılıqla Mübarizədə Yeni Dövr Başladır

Sahibkartv.az xəbər verir ki, Almaniyanın Bavariya və Şimali Reyn-Vestfaliya bölgələrində tətbiq olunmağa başlanan və “Meyvə Bankı” (almanca: Obstbank) adlanan yeni sosial təşəbbüs, istifadə olunmadan tullanmağa məhkum olan sağlam meyvələrin toplanaraq sosial müəssisələrə və az təminatlı ailələrə verilməsi prinsipi ilə fəaliyyət göstərir. Artıq bu model İsveç, Hollandiya və Belçika kimi digər Avropa ölkələri tərəfindən də maraqla araşdırılır və tətbiq olunmağa hazırlanır.

Bu təşəbbüs, hər il tonlarla meyvənin sadəcə estetik səbəblərlə (məsələn, ölçüsünün balaca olması, formasının əyri olması və ya bazar standartlarına uymaması səbəbilə) supermarketlərə qəbul edilmədiyi və ya bağlarda yerdə çürüyüb qaldığı bir dövrdə meydana gəlib. “Meyvə Bankı” bu israfçılığı sosial faydaya çevirən funksional və davamlı bir mexanizm yaradır.

Layihə həm fərdi bağ sahibləri, həm də böyük kənd təsərrüfatı təsərrüfatları ilə əməkdaşlıq edir. Könüllü qruplar tərəfindən təşkil edilən “toplama günləri”ndə sağlam, lakin bazara çıxarılmayan meyvələr toplanır, çeşidlənir və xüsusi soyuducu anbarlarda saxlanılaraq yerli qida banklarına, yaşlılar evlərinə, tələbə mətbəxlərinə və uşaq evlərinə yönəldilir.

Layihənin koordinatorlarından biri, ərzaq israfına qarşı mübarizə üzrə aktivist Lena Schwarz bildirir:

“Biz anlayırıq ki, qida sadəcə ticarət məhsulu deyil – o, insan hüququdur. Hər sağlam meyvənin çürüməsinə imkan vermək, aclıq və yoxsulluq şəraitində yaşayan insanlara qarşı biganəlikdir.”

Hazırda “Meyvə Bankı” layihəsi aylıq ortalama 28 ton meyvənin yenidən dövriyyəyə qaytarılmasına imkan yaradır. Bu isə yalnız ekoloji cəhətdən deyil, həm də sosial baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb edir. Əlavə olaraq, layihə çərçivəsində əhalinin ərzaq israfı ilə bağlı maarifləndirilməsi üçün seminarlar, məktəblərdə tədris proqramları və interaktiv sərgilər də təşkil olunur.

Texnoloji tərəfi də unudulmayıb: layihə çərçivəsində hazırlanan mobil tətbiq vasitəsilə fermerlər və bağ sahibləri artıq meyvələrinin hansı miqdarda və hansı tarixdə hazır olacağını əvvəlcədən qeyd edə bilirlər. Sistem avtomatik şəkildə könüllüləri həmin tarixlər üçün yönləndirir.

Layihənin təsir dairəsi yalnız ərzaq yardımı ilə məhdudlaşmır. O, həm də kənd yerlərində icma əməkdaşlığını gücləndirir, yaşlı insanlara sosial təmas imkanı yaradır və könüllü gənclər üçün praktik təcrübə mühiti formalaşdırır.

Hazırda BMT-nin Qida Təhlükəsizliyi və Dayanıqlı Kənd Təsərrüfatı Agentliyi tərəfindən “lokal miqyaslı, sosial-innovativ model” kimi tanınan “Meyvə Bankı” layihəsi yaxın 2 ildə Avropanın 10-dan çox ölkəsində yayılması üçün texniki dəstək proqramına daxil edilib.

Bu təşəbbüs bir daha göstərir ki, hər tullanmış meyvə təkcə maddi deyil, həm də insani və əxlaqi dəyərin itkisidir. Almaniyada başlayan bu kiçik təşəbbüs, indi Avropa boyu böyük dəyişikliklərə səbəb olmağa namizəddir.