Gələcəyin aqronomu artıq tarlada deyil, peyk görüntülərindədir: “rəqəmsal aqronomluq” ixtisasına maraq sürətlə artır
Sahibkartv.az xəbər verir ki, kənd təsərrüfatında rəqəmsallaşma prosesi yeni ixtisas sahələrinin yaranmasına səbəb olub. Bu ixtisaslardan ən diqqət çəkəni isə sürətlə populyarlaşan və artıq bir çox ölkənin aqrar universitetlərində ayrıca ixtisas kimi tədris edilən “rəqəmsal aqronomluq” sahəsidir. Ənənəvi aqronomluq anlayışının texnoloji bir versiyası kimi meydana çıxan bu peşə, kənd təsərrüfatının modernləşdirilməsi prosesində əsas aparıcı rollardan birini oynamağa başlayıb.
Rəqəmsal aqronomlar artıq sadəcə torpağın üst qatını əllə yoxlayan və məhsul əkini ilə məşğul olan mütəxəssislər deyil. Onlar süni intellekt alqoritmləri, peykdən əldə edilən multispektral görüntülər, dron əsaslı xəritələşdirmə, torpaq sensorları, hava proqnozu sistemləri və ağıllı irriqasiya proqram təminatları ilə işləyərək torpağın vəziyyətini analiz edir, məhsuldarlıq səviyyələrini proqnozlaşdırır, suvarma və gübrələmə sistemlərini optimallaşdırır.
Bu sahənin kəskin yüksəlişində bir neçə səbəb rol oynayır:
İqlim dəyişikliyi və onun nəticəsində yaranan qeyri-stabillik fermerlərin hər addımda dəqiq və proqnozlaşdırıla bilən qərarlar qəbul etməsini tələb edir. Bu qərarları isə artıq yalnız insan təcrübəsi ilə yox, məlumat əsaslı texnologiyalarla dəstəkləmək mümkündür.
Əmək resurslarının azalması kənd təsərrüfatında texnologiyaya olan ehtiyacı artırıb. Gənclər artıq torpaqda fiziki işə deyil, rəqəmsal platformalarda idarə olunan kənd təsərrüfatına maraq göstərirlər.
Məlumatların toplanması və təhlilinə artan ehtiyac – peyklər və dronlar vasitəsilə tarlaların vəziyyəti 24/7 izlənir. Bu görüntülərdən alınan məlumatları şərh etmək və praktik tövsiyələrə çevirmək isə rəqəmsal aqronomların vəzifəsinə çevrilib.
Məsələn, ABŞ, Niderland, Avstraliya kimi ölkələrdə artıq iri fermer təsərrüfatları rəqəmsal aqronomları daimi heyət üzvü kimi işə götürür. Bu mütəxəssislər xüsusi proqram təminatı ilə işləyərək hansı ərazidə nə əkilməli olduğunu, hansı torpağın daha məhsuldar olacağını, hansı günlərdə gübrələmə və suvarma aparılmasının daha səmərəli olacağını dəqiq proqnozlaşdıra bilirlər.
Rəqəmsal aqronom həm kənd təsərrüfatı, həm də texnologiya biliklərinə malik olan hibrid bir ixtisas sahəsidir. Onlar həm data analitikası, həm aqrokimya, həm də rəqəmsal xəritələşdirmə biliklərinə malik olmalı, eyni zamanda sahədəki real problemləri də başa düşməlidirlər. Bu səbəbdən, bir çox ali təhsil müəssisəsi artıq bu sahə üzrə ikili diplom proqramları və sertifikatlaşdırma kursları təqdim edir.
Ekspertlərin fikrincə, qarşıdakı 10 il ərzində rəqəmsal aqronomluq dünyanın ən çox tələb olunan kənd təsərrüfatı ixtisaslarından birinə çevriləcək. Bunun səbəbi təkcə texnologiyaların sürətli inkişafı deyil, həm də qlobal ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsində dəqiq məlumat əsaslı idarəçiliyin zəruri hala gəlməsidir.
Beləliklə, torpaqda addımlayan klassik aqronom obrazı getdikcə monitor arxasında oturaraq peykdən gələn siqnalları analiz edən və algoritmlərlə məhsul planlaması aparan yeni nəsil “rəqəmsal aqronom” obrazı ilə əvəzlənməkdədir. Bu isə kənd təsərrüfatının tamamilə yeni bir mərhələyə daxil olduğunu göstərir – rəqəmsal və məlumat əsaslı kənd təsərrüfatı dövrü artıq başlamışdır.
