İqlim dəyişiklikləri uzunmüddətli perspektivdə (2070-2099-cu illər) dünyanın şəkər çuğunduru, qəhvə və qarğıdalı istehsalını ciddi şəkildə azaldacaq.
Sahibkartv.az xəbər verir ki, bu barədə ekologiya və inkişaf problemlərini araşdıran beynəlxalq QHT - Stokholm Ətraf mühit İnstitutunun dünən dərc olunan son hesabatında qeyd olunur.
Hesabat ABŞ, Rusiya, Çin və Braziliya kimi iri dövlətlərin iqlim dəyişikliyinə əsas təsir göstərən iqtisadiyyatlar olduğunu vurğulayır. Qlobal temperaturun getdikcə yüksəlməsi orta-uzun müddətli perspektivdə ərzaq balansındakı əsas məhsullara aşağıdakı kimi təsir edəcək:
Qarğıdalı: 27,2% azalma, risk-imkan nisbəti - 43:1. Ölkələr üzrə ən çox azalma ABŞ (-45,5%), Macarıstan (-45%), Ukrayna (-29,5%) və Braziliyada (-22%) baş verəcək. Nəticədə məhsulun böyük idxalçıları olan Latın Amerikası ölkələri ən çox defisitlə üzləşəcək;
Düyü: 8,1% azalma, risk-imkan nisbəti - 6:1. Ən çox azalma 1 nömrəli istehsalçı Taylandın payına düşəcək: -34,9%. İri idxalçılar olan Afrika ölkələri və Meksika defisit yaşayacaq;
Şəkər çuğunduru: 58,5% azalma, risk-imkan nisbəti - 25:1. Bu məhsul qida səbətində ən defisit elementə çevriləcək. Ən iri istehsalçı olan Braziliyada (illik ixrac - 206 milyon ton) azalma 65,6%, Taylandda (illik ixrac - 51 milyon ton) 77,6%, Kubada (illik ixrac - 16,35 milyon ton)  65,3%, Hindistanda 61,7% təşkil edəcək. Defisitlə üzləşəcək ən iri idxalçılar Rusiya, BƏƏ, Nigeriya, Almaniya və Gürcüstandır.
Soya: 7,2% azalma, risk-imkan nisbəti - 2:1. İki ən iri istehsalçı - ABŞ-da azalma 29%, Braziliyada 12% təşkil edəcək. Yaponiya, Meksika, Almaniya və Fransa ən iri idxalçılar olaraq qalacaq;
Qəhvə: Arabica növü - azalma 45,2%, risk-imkan nisbəti - 1560:1; Robusta növü - azalma 23,5%, risk-imkan nisbəti - 336772:1.
Arabica növlü qəhvənin ən iri istehsalçısı Braziliyada azalma 63,7% təşkil edəcək, digər Latın Amerikası ölkələrində 30-60% arasında dəyişəcək. Bu isə o deməkdir ki, 50-yə yaxın ölkədə, o cümlədən Almaniya, İtaliya, İsveç, Fransa, Niderland, Yunanıstan, Türkiyə, Norveç, Argentina, Slovakiya kimi iri idxalçılarda ciddi kofe qıtlığı yaranacaq.
Hesabatda əksinə, artım proqnozu verilən yeganə məhsul buğdadır. Uzunmüddətli perspektivdə artım 14%, risk-imkan nisbəti 1:1 olacaq. Maraqlıdır ki, ən iri istehsalçılardan olan ABŞ-da (ixrac - 31 milyon ton) istehsal həcmi 64%, Kanadada 13%, Rusiya və Çində təxminən 9%, Qazaxıstanda 20% azalacaq. Əvəzində Ukraynda 33%, Argentinada 27,8%, Almaniyada 38%, Fransada 34,6%, Özbəkistanda isə rekord həcmdə - 194% artım olacaq.
Hesabatda əsas ərzaq məhsullarının Azərbaycandakı istehsal həcmi barədə də proqnoz verilib. Belə ki, qarğıdalı tədarükü 5,6%, şəkər çuğunduru 25,6% azalacaq. Soya (+18,5%) və düyü-çəltik (+13,5%) istehsalında artım qeydə alınacaq. Ən iri artım həcmi isə taxıl istehsaında baş verəcək (+ 58,5%).