Rəqəmsal pulların inkişafı, son illərdə iqtisadiyyat və maliyyə sektoru üçün mühüm dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. Bu inkişaf həm beynəlxalq maliyyə sistemində, həm də milli iqtisadiyyatlarda ciddi yeniliklərə yol açıb. Rəqəmsal pullar, xüsusilə blokçeyn texnologiyası əsasında fəaliyyət göstərən kriptovalyutalar ilə yanaşı, mərkəzi banklar tərəfindən yaradılan rəqəmsal milli valyutalar (CBDC - Central Bank Digital Currency) da diqqət mərkəzindədir. Bir çox ölkə, rəqəmsal valyutaların yaradılması və istifadəsini təşviq etmək üçün müxtəlif addımlar atmağa başlayıb.

Rəqəmsal pulların inkişafı, bir tərəfdən müasir texnologiyaların tətbiqi ilə maliyyə əməliyyatlarının sürətini və təhlükəsizliyini artırmağa, digər tərəfdən isə ənənəvi maliyyə sisteminin daha əlverişli, şəffaf və davamlı olmasına imkan yaratmağa yönəlir. Kriptovalyutaların yayılması ilə yanaşı, bir çox ölkələr öz milli valyutalarını rəqəmsallaşdırmaq və bu istiqamətdə yeni texnologiyalar tətbiq etmək məqsədi ilə layihələrə başlayıblar.

Bəzi ölkələr, xüsusən də inkişaf etmiş və yüksələn bazar iqtisadiyyatları, rəqəmsal valyutaların ticarətini və istifadəsini tənzimləmək üçün xüsusi qanunlar və qaydalar qəbul etməyə başlayıblar. Rəqəmsal valyutalar, həm də pul köçürmələri və beynəlxalq ticarətə dair əməliyyatların daha sürətli və ucuz olmasına imkan verir. Məsələn, Çin, rəqəmsal yuan (e-CNY) layihəsi ilə tanınır. Bu layihə, milli valyutanın tam rəqəmsal versiyasını yaratmaqla yanaşı, həm də iqtisadiyyatda istifadə ediləcək rəqəmsal ödəmə sistemlərinin inkişafını təşviq edir. Çin, rəqəmsal yuanı ilkin mərhələlərdə ölkə daxilində və bəzi xarici ticarət sahələrində istifadəyə verib.

Rəqəmsal pulların bir digər böyük tərəfdarı isə Avropa Birliyi olub. Avropa Mərkəzi Bankı (ECB), "digital euro" adlı rəqəmsal valyuta layihəsini inkişaf etdirir. Rəqəmsal avro, Avropada maliyyə əməliyyatlarını daha asanlaşdırmaq və ticarətə yeni imkanlar yaratmaq məqsədi güdür. Avropa Birliyinin rəqəmsal valyutası, xüsusilə ticarət və pul köçürmələri sahəsində yeni bir mərhələyə keçişi təmin edəcəkdir.

Digər tərəfdən, Latın Amerikasında bəzi ölkələr də rəqəmsal pullara keçmək üçün addımlar atmaqdadır. Məsələn, Braziliya və Argentina, rəqəmsal valyuta layihələrini araşdıran və tətbiq etməyə çalışan ölkələrdən biridir. Bu ölkələrdə, xüsusilə qlobal iqtisadiyyatın təzyiqləri və daxili iqtisadi vəziyyətin mürəkkəbliyi fonunda rəqəmsal pulların istifadəsi, iqtisadiyyatın stabilizasiyası və maliyyə sisteminin modernləşdirilməsi üçün bir vasitə olaraq görülür.

Digər bir tərəfdən, bəzi inkişaf etməkdə olan ölkələr, öz rəqəmsal valyutalarını tətbiq etməklə yalnız pul əməliyyatlarını daha sürətli və təhlükəsiz etmək məqsədini güdmürlər, eyni zamanda öz milli valyutalarının sabitliyini təmin etmək istəyirlər. Məsələn, BƏƏ (Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri) rəqəmsal dirham üzərində araşdırmalar aparır və bu valyutanın tətbiqini mümkün etmək məqsədilə ciddi addımlar atır.

Bəzi inkişaf etmiş ölkələr isə, artıq tam olaraq rəqəmsal pulla işə keçməyi düşünməyib, amma texnologiyanın inkişafı ilə öz ölkələrinin maliyyə sistemlərini daha rəqəmsallaşdırmaq, rəqəmsal ödəniş sistemləri və kriptovalyutaların tənzimlənməsi sahəsində yeni qanunlar qəbul etmək üzrə fəaliyyət göstərirlər. Amerika Birləşmiş Ştatları, bu sahədə ən böyük müzakirələrin aparıldığı ölkələrdən biridir. ABŞ-da müxtəlif dövlət qurumları və maliyyə müəssisələri rəqəmsal pulların istifadəsinin artması ilə bağlı tənzimləmə və qanunvericilik hazırlıqları üzərində çalışırlar.

Rəqəmsal pulların geniş yayılması, eyni zamanda, daha çox insanın maliyyə sisteminə inteqrasiya olmasına və bank xidmətlərindən istifadə etməsinə imkan verəcək. Ənənəvi bankçılıq xidmətlərinə çıxışı olmayan insanların daha asanlıqla maliyyə əməliyyatları həyata keçirməsi mümkündür. Rəqəmsal pullar, həm də iqtisadiyyatın şeffaflığını artırmaq, korrupsiyanı və qeyri-rəsmi iqtisadiyyatı minimuma endirmək məqsədini güdür.

Bununla yanaşı, rəqəmsal valyutaların geniş yayılması təhlükəsizlik məsələlərini də gündəmə gətirir. Rəqəmsal pulların, xüsusilə də kriptovalyutaların, qeyri-rəsmi və anonim əməliyyatlara imkan verməsi, cinayətkarlıq və fırıldaqların artmasına səbəb ola bilər. Buna görə də, ölkələr həm də rəqəmsal pulların təhlükəsizliyini təmin etmək, istifadəçiləri qorumaq və maliyyə bazarlarında sabitliyi qorumaq məqsədilə yeni tənzimləmələr üzərində çalışır.

Rəqəmsal valyutaların istifadəsi ilə bağlı hələ də bəzi ölkələrdə narahatlıqlar mövcuddur. Amma dünya iqtisadiyyatı və maliyyə sektoru rəqəmsal pulların tətbiqini genişləndirməyə doğru irəliləyir. Gələcəkdə, bu rəqəmsal ödəniş sistemlərinin inkişafı və tənzimlənməsi qlobal maliyyə sistemində yeni bir dövrün başlanğıcı olacaqdır.