Sabah Ankarada Türkiyə ilə İsveç arasında Təhlükəsizlik Mexanizmi toplantısı keçiriləcək

18 sentyabr 2024-cü il tarixində Ankarada keçiriləcək Təhlükəsizlik Mexanizmi toplantısına xarici işlər naziri Hakan Fidan və İsveçin xarici işlər naziri Maria Malmer Stenergard sədrlik edəcək.

Bu görüş iki ölkə arasında antiterror əməkdaşlığının gücləndirilməsində böyük əhəmiyyət kəsb edir.

İlk dəfə keçiriləcək bu görüş NATO-nun Vilnüs Sammiti çərçivəsində Türkiyə prezidenti, İsveçin baş naziri Ulf Kristersson və NATO-nun baş katibi arasında alınan qərarlara uyğun olaraq baş tutacaq.

Təhlükəsizlik Mexanizmi və Üçtərəfli Anlaşma Memorandumu

2023-cü ildə NATO-nun Vilnüs Sammitində Türkiyə ilə İsveç arasında terrorla mübarizədə “Təhlükəsizlik Mexanizmi”nin yaradılması qərara alınıb.

2022-ci ilin iyununda imzalanmış Üçtərəfli Anlaşma Memorandumu çərçivəsində İsveç terrorla mübarizədə mühüm addımlar atdı və bu kontekstdə “yol xəritəsi” təqdim etməyi öhdəsinə götürdü. Bu yol xəritəsi çərçivəsində terrorla, xüsusilə PKK/PYD/YPG və FETÖ terror təşkilatlarına qarşı mübarizədə əlavə addımların atılması hədəflənib.

İkitərəfli əlaqələr və regional əməkdaşlıq

Hakan Fidan ilə isveçli həmkarı arasında keçiriləcək görüşlərdə ikitərəfli əlaqələr, regional və qlobal hadisələr, terrorla mübarizə mövzuları da müzakirə olunacaq. Türkiyə ilə İsveç arasında təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığın təkcə terrorla mübarizədə deyil, müdafiə sənayesi kimi sahələrdə də genişləndirilməsi planlaşdırılır.

İsveçin NATO Üzvlük Prosesi və Üçtərəfli Anlaşma Memorandumu

İsveç və Finlandiya 18 may 2022-ci ildə NATO-ya üzvlük üçün müraciət etmiş və Türkiyə ilə aparılan danışıqlar nəticəsində Madriddə imzalanmış Üçtərəfli Anlaşma Memorandumu ilə terrorla mübarizə və müdafiə sənayesi sahəsində mühüm öhdəliklər götürmüşlər. Zirvə görüşü 28 iyun 2022-ci il.

Bu öhdəliklər arasında terrorla mübarizə qanunvericiliyinin gücləndirilməsi, PKK-nın fəaliyyətinin və onun genişlənməsinin qarşısının alınması, FETÖ və PYD/YPG-yə dəstək verilməməsi, Türkiyənin terrorla bağlı ekstradisiya tələblərinə operativ şəkildə baxılması kimi mühüm maddələr var.

Terrorla Mübarizədə İsveçin Atdığı Addımlar

İsveç Üçtərəfli Anlaşma Memorandumu istiqamətində mühüm addımlar atıb. 1 iyul 2022-ci il tarixində qüvvəyə minən yeni Terrorla Mübarizə Qanunu terror təşkilatlarına dəstək verməyi cinayət hesab etdi. Bundan əlavə, İsveç Konstitusiyasına edilən dəyişikliklərlə birləşmək azadlığı məhdudlaşdırılıb və terror təşkilatlarında iştirak cinayət sayılır. İsveç Türkiyə ilə bağlı işlər üzrə Əlaqə prokuroru təyin edib və PKK-nın əsas maliyyə mənbələrindən biri olan “Kürd Qızıl Aypara”nın bank hesabını bağlayıb.

PKK və digər terror təşkilatlarına qarşı mübarizə

PKK və PYD/YPG nümayəndələri üçlü Anlaşma Memorandumundan əvvəl İsveçdə yüksək səviyyəli təmaslar qura bildiyi halda, İsveç hökuməti indi bu təşkilatlardan uzaqlaşdığını açıqlayıb. İsveçdə bəzi PKK üzvləri haqqında məhkəmə prosesləri başlanıb, İsveç təhlükəsizlik qurumları PKK-nın maliyyələşdirmə və təbliğat fəaliyyətinə diqqət çəkib.

Türkiyə ilə İsveç arasında ticarət əlaqələri

2024-cü il Türkiyə ilə İsveç arasında diplomatik əlaqələrin 100-cü ildönümünə təsadüf edir. İsveç Türkiyənin Şimali Avropa ölkələri arasında ən böyük ticarət tərəfdaşıdır və 2023-cü ildə iki ölkə arasındakı ticarət həcmi 4,1 milyard dollar olaraq qeyd edildi. Ümumi məqsəd bu həcmi 5 milyard dollara çatdırmaqdır.

İsveçin NATO Üzvlüyü və Müdafiə Sənayesi Əməkdaşlığı

İsveçin NATO-ya üzvlük üçün müraciətindən sonra Türkiyə ilə terrorla mübarizə və müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıq inkişaf etdirildi. İsveç Türkiyəyə müdafiə sənayesi ixracına qoyulan embarqoları aradan qaldıraraq bu sahədə əməkdaşlığa töhfə verdi. Bu inkişaflar fonunda iki ölkə arasında terrorla mübarizə və müdafiə sənayesi sahəsində əlaqələrin daha da güclənməsi gözlənilir.

Tarix: 17-09-2024, 18:36 Oxunub: 6