Madriddə Fələstin üçün kritik toplantı: Türkiyə və beynəlxalq ictimaiyyətin atəşkəs və həll axtarışları

13 sentyabr 2024-cü il tarixində İspaniyanın paytaxtı Madriddə Fələstin məsələsi ilə bağlı beynəlxalq toplantı keçirilib. Tədbirdə Türkiyə Respublikasının xarici işlər naziri Hakan Fidanla yanaşı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT) və Ərəb Liqası Təmas Qrupunun üzvləri, İspaniya, Sloveniya, Norveç, İrlandiya və Avropa İttifaqının nümayəndələri iştirak ediblər. bu mühüm görüş. İclasın gündəliyinə Qəzzada humanitar böhran, İsrailin hücumları, Fələstin Dövlətinin tanınması və iki dövlətli həll səyləri daxildir.

İSRAİLİN HÜCUMLARI VƏ İNSAN HAQQININ POZULMALARI

Görüşdə xüsusilə İsrailin Qəzzada həyata keçirdiyi və beynəlxalq ictimaiyyətin böyük reaksiyasına səbəb olan hücumlar müzakirə edilib. İştirakçılar vurğuladılar ki, beynəlxalq ictimaiyyət İsrailin İordan çayının qərb sahilində insanlığa qarşı cinayətləri və Qəzzada davam edən soyqırım hücumlarını dayandırmaq üçün daha konkret addımlar atmalıdır. Görüşdə təkcə regionda mövcud zorakılıq spiralının həlli yollarının axtarılmasının deyil, həm də humanitar yardımın bölgəyə tez və effektiv çatdırılmasının vacibliyi vurğulanıb.

DANIŞAQLARI VƏ HUMANİTAR SƏYLƏRİ DAYAN EDİN

Madriddəki bu görüş də davam edən atəşkəs danışıqları və humanitar yardımlarla bağlı atılacaq addımlara işıq salır. Qəzzada baş verən böyük humanitar böhranın xüsusilə uşaqlar, qocalar və qadınlar üzərində dağıdıcı təsirləri davam etsə də, iclasda iştirak edən ölkələr humanitar yardımın bölgəyə fasiləsiz çatmasını təmin etmək üçün daha çox təzyiqə ehtiyac olduğunu qəbul ediblər.

İclasda qəbul edilən ortaq bəyannamədə beynəlxalq ictimaiyyətdən Qəzzada zorakılığı dərhal dayandırmağa çağırılıb və İsrailin Fələstinli mülki şəxslərə qarşı hücumları və basqılarına son qoymalı olduğu bildirilib. Birgə bəyanatda həmçinin Qəzzada humanitar faciəyə son qoymaq üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər üzrə Agentliyinin (UNRWA) işinə dəstək verilməsinin vacibliyi vurğulanıb.

FƏLƏSTİN DÖVLƏTİNİN TANINMASI VƏ İKİ DÖVLƏTLİ HƏL

İclasın ən kritik gündəm bəndlərindən biri Fələstin Dövlətinin daha çox ölkə tərəfindən tanınması və iki dövlətli həllin reallaşması olub. İştirakçılar Fələstin Dövlətinin beynəlxalq aləmdə tam tanınması üçün daha çox ölkənin bu istiqamətdə addımlar atmalı olduğunu müdafiə ediblər. İclasda qəbul edilən birgə bəyannamədə beynəlxalq ictimaiyyətdən Fələstin dövlətini tanımağa çağırış edilib, eyni zamanda İsrailin Fələstin torpaqlarında qeyri-qanuni məskunlaşma siyasətinin beynəlxalq hüququn pozulması olduğu xatırladılıb.

Nazir Hakan Fidan Fələstin Dövlətinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatına tamhüquqlu üzv statusu qazanması üçün sıx səylər göstərilməli olduğunu vurğulayıb. O, bu prosesə qarşı çıxan ölkələrə təzyiq göstərilməsinin vacibliyini də dilə gətirib. Türkiyə uzun illər Fələstinin yanında olub və beynəlxalq platformalarda Fələstin xalqının hüquqlarını müdafiə edib və bu səylərini Madrid görüşündə bir daha açıq şəkildə nümayiş etdirib.

BEYNƏLXALQ CƏMİYYƏTİN REAKSIYASI VƏ ƏDALƏT ARAYIŞI

Nazir Fidan Fələstin xalqına qarşı törədilən cinayətlərin cəzasız qalmaması lazım olduğuna diqqət çəkərək ölkələri İsrailə qarşı açılan soyqırım iddiasına Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində müdaxilə etməyə dəvət edib. Bu işin İsrailin Qəzza və İordan çayının qərb sahilində insan haqları pozuntularına qarşı bir növ məsuliyyət mexanizmi yarada biləcəyi qiymətləndirilərkən, Türkiyə bu prosesdə aktiv rol oynamağa hazır olduğunu bəyan edib.

SENTYABR AYININ SONUNDA YENİ GÖRÜŞ

Görüşün nəticəsi olaraq sentyabrın sonunda Nyu-Yorkda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının Yüksək Səviyyəli Həftəsi çərçivəsində növbəti görüşün keçirilməsi qərara alınıb. Bu görüş Fələstin məsələsində daha konkret addımlar atmaq və beynəlxalq ictimaiyyəti prosesə daha fəal cəlb etmək məqsədi daşıyır.

TÜRKİYƏNİN BÖLGƏDƏ ROLU

Madriddə keçirilən bu görüşdə Türkiyə Fələstin məsələsində qətiyyətli mövqeyini və bölgədəki münaqişələrin sona çatmasında fəal rolunu bir daha nümayiş etdirdi. Türkiyə Fələstin Dövlətinin tanınması, Qəzzaya humanitar yardımların çatdırılması və iki dövlətli həllin həyata keçirilməsi üçün səylərini davam etdirəcəyini bəyan edib.

Xarici işlər naziri Hakan Fidanın bəyan etdiyi kimi, Türkiyə Fələstin xalqının hüquqlarını qorumaq, beynəlxalq hüququn tətbiqi və bölgədə daimi sülhün bərqərar olması üçün bütün diplomatik səylərini davam etdirəcək. Türkiyənin bu prosesdə oynadığı vasitəçilik və dəstək rolu Fələstin probleminin həllində əsas elementlərdən biri kimi önə çıxır.

Madriddə keçirilən bu görüş təkcə regional deyil, həm də qlobal rezonans doğuran təşəbbüs kimi beynəlxalq ictimaiyyətin Fələstin məsələsinə artan həssaslığının göstəricisi idi. Türkiyə və digər iştirakçı ölkələr Fələstin xalqının hüquqlarını qorumaq və bölgədəki münaqişələrə son qoymaq üçün konkret addımlar atmaq əzmində olduqlarını bir daha bəyan ediblər.

Tarix: 14-09-2024, 16:02 Oxunub: 10