NASA'nın uzay aracı Perseverance, Mars'ta olası eski yaşam belirtileri buldu

ABŞ Aeronavtika və Kosmos Agentliyinin (NASA) Marsda apardığı “Perseverance” roverinin gördüyü qaya üzərində uçuq-sökük bir yaşayış olduğu bildirilir.

NASA-nın açıqlamasına görə, Perseverance roverinin tapıntıları üzərində çalışan elm adamları, milyardlarla il əvvəl mikrob həyatı yaşamasına kömək edə bilər.

Böyük Kanyondakı şəlalədən sonra elm adamları tərəfindən "Çeyava şəlaləsi" adlandırılan ox ucu formalı qaya Marsın keçmişdə mikroskopik həyatın evi olub-olmadığına dair ipucu ola biləcək maraqlı xüsusiyyətlərə malikdir.

Orbitdə aparatlarla aparılan təhlillər göstərdi ki, uzunluğu 1 metr və eni 60 santimetr olan qayada köhnəlmiş həyat tərifinə uyğun izlər var.

Qayanın, rover tərəfindən tədqiq edilən ərazidə milyardlarla il əvvəl axan su ilə izlənilən, mümkün həyat formalarının əmələ gətirdiyi kimyəvi izlər və strukturlar nümayiş etdirdiyi aşkar edildi.

Dözümlülük tərəfindən araşdırılan 22-ci qaya nümunəsi olan "Çeyava şəlaləsi" iyunun 21-də Jezero kraterinə axan su ilə çoxdan oyulmuş 400 metr enində qədim çay vadisi olan Neretva Vallisin şimal kənarını araşdırarkən tapılıb.

Çeyava şəlaləsini roverin "Raman və Luminescence Screing of Habitable Environments for Organics and Chemicals (SHERLOC)" aləti ilə bir neçə dəfə skan etdikdən sonra onun tərkibində üzvi birləşmələr olduğu məlum olub.

Sözügedən karbon əsaslı molekulların canlı daşlar kimi qəbul edilməklə yanaşı, bioloji olmayan proseslərlə də əmələ gələ biləcəyi qeyd edilib.

YER ÜZÜNÜN BƏZİ DAŞLARINDA İZLƏRƏ DƏ TANIŞ OLUNUR

"Çeyava şəlaləsi indiyə qədər Perseverance tərəfindən tədqiq edilmiş ən heyrətamiz və potensial olaraq ən vacib qayadır" dedi Pasadenadakı Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun Perseverance inkişafı üzrə əməkdaşı və əməkdaşı Ken Farley "Biz tapıntıları etdik" dedi.

"Çeyava şəlaləsi"ndə qayanın arasından keçən böyük ağ kalsium sulfat damarları və onların arasında Marsa xas olan paslı-qırmızı rəngli hematitin varlığını göstərən material zolaqları var.

Sözügedən qırmızı sahələrə daha yaxından nəzər saldıqda, bəbir naxışına bənzəyən qara materialla əhatə olunmuş çoxlu nizamsız formalı, millimetr ölçülü, ağ rəngli ləkələr də aşkar edilmişdir.

Perseveransın "Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry (PIXL)" aləti müəyyən etdi ki, bu qara halolarda həm dəmir, həm də fosfat var.

Avstraliyanın Kvinslend Universitetinin astrobioloqu və Perseverance komandasından biri olan David Flannery, "Bu məqamlar böyük sürprizdir" dedi.

MAQMA TƏSİRİ İLƏ HƏMÇİN TƏKLİF EDİLƏ BİLƏR

Digər tərəfdən, süxurda aşkar edilən millimetr böyüklüyündə olivin kristallarının və sulfatın planetdə maqmanın kristallaşması nəticəsində əmələ gəlməsi və qeyri-bioloji proseslərlə bəbir naxışları yaradaraq yaşayış üçün mümkün olmayan temperaturlarda qayaya yapışması mümkündür.

Alimlər müşahidə edilən izlərlə bağlı digər fikirləri də dəyərləndirir və qədim həyatı tapmaq üçün əlavə araşdırmalara ehtiyac olduğunu bildirirlər.

Tarix: 27-07-2024, 14:09 Oxunub: 51