Süni intellekt məhkəmələrdə: Ədalətin yeni dövrü başlayır

Sahibkartv.az xəbər verir ki, bir neçə inkişaf etmiş ölkədə məhkəmə sistemləri artıq süni intellekt (AI) əsaslı proqramlardan istifadə etməyə başlayıb. Bu texnologiyalar hakimlərə məhkəmə işlərinin təhlilində yardımçı olmaqla ədalətli və balanslı qərarların verilməsinə töhfə verir.

Yeni sistemlər yüz minlərlə əvvəlki məhkəmə qərarlarını analiz edir, oxşar presedentləri müəyyənləşdirir və mövcud işlə müqayisəli yanaşma təqdim edir. Bu, xüsusilə mürəkkəb və uzun müddət davam edən işlərdə hakimlər üçün əvəzsiz alətə çevrilir. Süni intellekt sistemləri hüquqi təhlillərlə yanaşı, statistik ehtimallarla da dəstəklənmiş tövsiyələr verir.

Məsələn, Estoniya və Sinqapur kimi ölkələrdə bu cür AI sistemləri kiçik məbləğli mübahisələrin ilkin mərhələdə elektron şəkildə həllini təklif edir. ABŞ və Birləşmiş Krallıqda isə pilot layihələr çərçivəsində AI hüquqi tədqiqatlar üçün istifadə olunur və hakimlərə məsləhətçi rolunda çıxış edir.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu texnologiya məhkəmə proseslərinin sürətini artırmaqla yanaşı, hüquqi qərarlarda emosional təsirləri minimuma endirə bilər. Lakin eyni zamanda vurğulanır ki, süni intellekt hələlik yalnız dəstəkçi funksiyada işləyir və son qərar səlahiyyəti insan hakimin əlində qalır.

Bu inkişaf hüquq sisteminin şəffaflığını artırmaq və ədalətin daha obyektiv şəkildə təmin olunması üçün mühüm addım kimi qiymətləndirilir. Gələcəkdə bu texnologiyanın daha geniş sahələrdə tətbiq olunacağı gözlənilir – o cümlədən hüquqi sənədlərin hazırlanması, tərəflər arasında razılaşmaların avtomatlaşdırılması və hətta hüquqi maarifləndirmə məqsədilə istifadə imkanları artıq araşdırılmağa başlanılıb.