Sahibkarlar üçün “Digital Twin” Sistemləri ilə Real Sınaq İmkanı Yaradıldı
19:17 / 26-04-2025
Sərmayəçilər üçün Startapların Etibar İndeksi Yaradıldı
18:51 / 26-04-2025
AI əsaslı “Franchise Uyğunluq Sistemi” Sahibkarlarda Marağa Səbəb Olub
18:20 / 26-04-2025
Sahibkarlara Öz Komandası Üzərində Liderlik Tərzini Ölçmək İmkanı Verildi
18:00 / 26-04-2025
Mikro-Bizneslər üçün AI əsaslı “Market Dinamika Paneli” Yaradıldı
17:49 / 26-04-2025
Yeni Layihə Menecmenti Sistemi Sahibkarları Dəqiq Proqnozlarla Təchiz Edir
17:29 / 26-04-2025
Sahibkarların Şəxsi Produktivliyini Ölçən Platforma Böyük Marağa Səbəb Oldu
17:00 / 26-04-2025
Müştəri Əlaqələri üçün “Davranış Kodu” Analizi Sistemi Sınaqdan Keçdi
16:45 / 26-04-2025
TikTok Alqoritminə Uyğun Reklam Yaradan AI Platforması İstismara Verildi
16:23 / 26-04-2025
Sahibkarlar üçün AI əsaslı “Bazar Fırsatı Radarı” Hazırlandı
16:00 / 26-04-2025
“Yaşıl” Bizneslərin Maliyyə Güzəştləri üçün AI Məsləhətçisi Tətbiq Olundu
15:47 / 26-04-2025
Sahibkarlar üçün “Sosial Dəstək Analiz Platforması” İstifadəyə Verildi
15:21 / 26-04-2025
Avtomatik İdeya Yoxlama Sistemi Sahibkarlara Yoldaşlıq Edir
14:43 / 26-04-2025
Prezidentin Çin telekanalına müsahibəsinin - Tam mətni
14:36 / 26-04-2025
Süni İntellekt İstehsalatda Zaman İdarəetməsini 40% Təkmilləşdirir
14:18 / 26-04-2025
Startaplar üçün “Zəif Nöqtə Analizi” Platforması Tətbiq Olundu
14:00 / 26-04-2025
Sahibkarlar üçün “Virtual Satış Məsləhətçisi” Dönəmi Başladı
13:45 / 26-04-2025
Mikrobizneslər üçün Avtomatik Risk Diaqnostikası Sistemi İstismara Verildi
13:16 / 26-04-2025
Bakı bulvarında gəzintiyə çıxan vəkil qəfil öldü - Foto
11:54 / 26-04-2025
Dünya liderləri Romaya toplaşır - Fotolar - Yenilənir
11:49 / 26-04-2025
Prezidentlə jurnalist arasında çayla bağlı maraqlı dialoq - Video
11:06 / 26-04-2025
İlham Əliyevin Çinə səfəri İrəvana növbəti siqnaldır
10:55 / 26-04-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
10:50 / 26-04-2025
Çernobıl AES-də baş verən qəzadan 39 il ötür
10:42 / 26-04-2025
“Savadlı ustalar ayda 5-10 min, ali təhsilli şəxslər isə 500-1000 manat qazanır”
“Bugünkü təhsil sistemi uşaqlara, cəmiyyətə heç nə vermir. Sadəcə ağır dərs proqramı ilə yüklənmiş uşaqlar var. Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının nəticələrinə baxanda görürük ki, əksəriyyəti 5 ballıq sistem üzrə 1-2 qiymətlərlə (150-250 bal) daxil olur”.
Bu sözləri Ölkə.Az-a açıqlamasında sosial məsələlər üzrə ekspert Elçin Bayramlı ali təhsil alan gənclərin iş tapmaqda çətinlik çəkməsi barədə danışarkən deyib. O, ağır təhsil proqramının həyatda heç bir üstünlük qazandırmadığını söyləyib:
“Yəni 11 illik ağır proqramın nəticəsi budur. Ali məktəblərdə də eyni vəziyyətdir. Bizim ali məktəblərin çoxu müasir tendensiyalardan geri qalır.
Elmdə, texnologiyada dəyişmələrə, çağırışlara adekvat dəyişiklik yoxdur. Yeni peşələr, texnologiyaların öyrədilməsində ənənəvi üsullardan daha çox istifadə edirlər. Bu gün əmək bazarında da onların bir çoxuna tələbat yoxdur. Bizim ali məktəblərin buraxdığı məzun kütləsinin 99%-nə əslində əmək bazarında ehtiyac yoxdur. Birincisi əmək bazarı tutumu o qədər deyil. İkinci tərəfdən də o peşələrin aktuallığı azalıb”.
E.Bayramlı hesab edir ki, peşə təhsili sistemi sovet dövründə çox yaxşı təşkil olunmuşdu:
“Böyük peşə məktəbləri şəbəkəsi var idi və böyük sənaye sistemi olduğuna görə, həmin məktəbləri qurtaran insanlara lazımi mütəxəssis kimi hər yerdə tələbat var idi, iş tapırdılar. Amma bu gün işsizlik problemi var. Yenə də peşə məktəblərinə yönəlmə bizdə çox zəifdir. Halbuki əmək bazarında peşə təhsili olanlara tələbat çoxdur, ali təhsillilərə isə tələbat azdır.
Bu gün ustaların 99%-nin peşə təhsili yoxdur. Eləcə də bir çox sahələrdə müəyyən ixtisaslı peşələr var ki, təhsil almamış kimii gəldi götürürlər. Bu da effekt vermir”.
Ekspetin fikrincə ölkənin əmək bazarında hansı peşələrə nə qədər tələbat olması araşdırılmalı, qəbul buna uyğun aparılmalıdır:
“Yoxsa plan, pul qazanmaq xatirinə kütləvi şəkildə hamını ali təhsilə cəlb eləmək, yalançı diplomlar verib buraxdıqdan sonra onların həyatda heç bir iş tapa bilməməsi əbəsdir. Çəkilən əziyyətlər, təhsil sisteminə xərclənən vəsait batır, insanlar da heç bir şey əldə edə bilmirlər.
Bugünkü gənclər çalışmalıdırlar ki, peşə təhsili alsınlar, ixtisaslı kadr kimi özlərinə yer tutsunlar. Bu gün ali təhsillilər ən aşağı maaş alanlardır.
Müşahidələrimə əsasən deyə bilərəm ki, savadlı ustlar (məsələn, avtomobil, texniki avadanlıqların ustaları və s.) ayda 3-5 min, hətta bəzən 10 min manat, amma ali təhsillilər 500-1000 manat civarında qazanırlar.
Maddi cəhətdən də baxanda burada böyük fərq var. Üstəlik bu müstəqil işdir. Yəni insanlar özlərini işlə təmin eləmiş olur. Bu baxımdan müasir tendensiyalarla ayaqlaşmaq lazımdır.
Bazarın tələblərinə uyğun gənclər özlərinə peşə seçməlidirlər. Küyə düşüb “uşağımı oxudum”, “diplom alım” demək lazımsız bir mərhələdir. Bütün dünya ölkələrində bundan çoxdan imtina olunub. Böyük əksəriyyəti başqa ölkələrdə bazarın tələbinə uyğun peşə ixtisas mərkəzlərinə yönəldilir”.
Gənclərə texnologiyanın imkanlardan faydalanaraq özünə iş qurmağı tövsiyə edən ekspert dövlət qurumlarının dəstəyinin də vacibliyini vurğulayıb:
“Gənclər yeni texnologiyalardan istifadə edərək özləri üçün internet üzərindən və s. kiçik biznes qura bilərlər. Burada ilkin kapital, ləvazimat çatışmazlığı kimi müəyyən problemlər var. Ona görə də dövlət özünüməşğulluq proqramının əhatə dairəsini və maliyyə imkanlarını dəfələrlə artırmalıdır ki, daha çox insan dövlətin yardımı ilə özünə bir iş, kiçik obyekt qura bilsin.
Bundan əlavə, peşə təhsili təbliğ olunmalı, artırılmalıdır. Çoxlu ixtisaslar və tələblər qoyulmalıdır ki, peşə təhsili olmayanlar usta kimi və yaxud texnik kimi işləməsinlər”.
E.Bayramlı deyib ki, müəyyən sahələrdə peşə təhsilinə yiyələnə bilməyənlər qeyri-peşəkar xidmət göstərirlər:
“Bu gün bazarda əsas problemlərdən biri odur ki, ustalar avtomobiləri pis vəziyyətə qoyur. Çünki heç bir təhsili yoxdur. Kiminsə əlinə baxıb öyrənib, amma texniki olaraq anlayışı yoxdur. Bu insanlara zərər vurur. Ona görə də belə bir tələb qoyulsa ki ancaq peşəkar ixtisaslı kadrlar işləyə bilərlər onda bu sahəyə maraq artacaq.
Dövlət də ilk növbədə əmək yarmarkalarında onların işlə təminini təşkil etməlidir ki, insanlar görsün ki, hamı ali təhsili almaqla iş tapa bilmir. Amma uşaqlar peşə təhsilinə yönəldiləndə peşəkar mütəxəssis olur, işləyir, pul da qazanır, özünə böyüyəndə bizne sdə qurur.
Dünyanın bir çox böyük biznesmenləri, ali şəxsiyyətlərinin heç ali təhsili yoxdur. Bu onu göstərir ki, yalançı diplom xatirinə ali təhsil planını artırmağa ehtiyac yoxdur. Müasir çağırışlara, texnologiyaya uyğun kurslar, peşə məktəbləri kadrlar yetişdirilməlidir ki, həmin şəxslər əmək bazarının tələbinə uyğun təhsil alsın, peşə və bacarıqlara yiyələnsin.
Hazırda əmək bazarı ilə təhsil sistemnin bir-birilə əlaqəsi yoxdur. Bir çox iş yerləri var ki savadlı kadrlar axtarır, amma o sahədə adam yoxdur. Bu məsələlər kompleks şəkildə həllini tapmalıdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
“Bugünkü təhsil sistemi uşaqlara, cəmiyyətə heç nə vermir. Sadəcə ağır dərs proqramı ilə yüklənmiş uşaqlar var. Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının nəticələrinə baxanda görürük ki, əksəriyyəti 5 ballıq sistem üzrə 1-2 qiymətlərlə (150-250 bal) daxil olur”.
Bu sözləri Ölkə.Az-a açıqlamasında sosial məsələlər üzrə ekspert Elçin Bayramlı ali təhsil alan gənclərin iş tapmaqda çətinlik çəkməsi barədə danışarkən deyib. O, ağır təhsil proqramının həyatda heç bir üstünlük qazandırmadığını söyləyib:
“Yəni 11 illik ağır proqramın nəticəsi budur. Ali məktəblərdə də eyni vəziyyətdir. Bizim ali məktəblərin çoxu müasir tendensiyalardan geri qalır.
Elmdə, texnologiyada dəyişmələrə, çağırışlara adekvat dəyişiklik yoxdur. Yeni peşələr, texnologiyaların öyrədilməsində ənənəvi üsullardan daha çox istifadə edirlər. Bu gün əmək bazarında da onların bir çoxuna tələbat yoxdur. Bizim ali məktəblərin buraxdığı məzun kütləsinin 99%-nə əslində əmək bazarında ehtiyac yoxdur. Birincisi əmək bazarı tutumu o qədər deyil. İkinci tərəfdən də o peşələrin aktuallığı azalıb”.
E.Bayramlı hesab edir ki, peşə təhsili sistemi sovet dövründə çox yaxşı təşkil olunmuşdu:
“Böyük peşə məktəbləri şəbəkəsi var idi və böyük sənaye sistemi olduğuna görə, həmin məktəbləri qurtaran insanlara lazımi mütəxəssis kimi hər yerdə tələbat var idi, iş tapırdılar. Amma bu gün işsizlik problemi var. Yenə də peşə məktəblərinə yönəlmə bizdə çox zəifdir. Halbuki əmək bazarında peşə təhsili olanlara tələbat çoxdur, ali təhsillilərə isə tələbat azdır.
Bu gün ustaların 99%-nin peşə təhsili yoxdur. Eləcə də bir çox sahələrdə müəyyən ixtisaslı peşələr var ki, təhsil almamış kimii gəldi götürürlər. Bu da effekt vermir”.
Ekspetin fikrincə ölkənin əmək bazarında hansı peşələrə nə qədər tələbat olması araşdırılmalı, qəbul buna uyğun aparılmalıdır:
“Yoxsa plan, pul qazanmaq xatirinə kütləvi şəkildə hamını ali təhsilə cəlb eləmək, yalançı diplomlar verib buraxdıqdan sonra onların həyatda heç bir iş tapa bilməməsi əbəsdir. Çəkilən əziyyətlər, təhsil sisteminə xərclənən vəsait batır, insanlar da heç bir şey əldə edə bilmirlər.
Bugünkü gənclər çalışmalıdırlar ki, peşə təhsili alsınlar, ixtisaslı kadr kimi özlərinə yer tutsunlar. Bu gün ali təhsillilər ən aşağı maaş alanlardır.
Müşahidələrimə əsasən deyə bilərəm ki, savadlı ustlar (məsələn, avtomobil, texniki avadanlıqların ustaları və s.) ayda 3-5 min, hətta bəzən 10 min manat, amma ali təhsillilər 500-1000 manat civarında qazanırlar.
Maddi cəhətdən də baxanda burada böyük fərq var. Üstəlik bu müstəqil işdir. Yəni insanlar özlərini işlə təmin eləmiş olur. Bu baxımdan müasir tendensiyalarla ayaqlaşmaq lazımdır.
Bazarın tələblərinə uyğun gənclər özlərinə peşə seçməlidirlər. Küyə düşüb “uşağımı oxudum”, “diplom alım” demək lazımsız bir mərhələdir. Bütün dünya ölkələrində bundan çoxdan imtina olunub. Böyük əksəriyyəti başqa ölkələrdə bazarın tələbinə uyğun peşə ixtisas mərkəzlərinə yönəldilir”.
Gənclərə texnologiyanın imkanlardan faydalanaraq özünə iş qurmağı tövsiyə edən ekspert dövlət qurumlarının dəstəyinin də vacibliyini vurğulayıb:
“Gənclər yeni texnologiyalardan istifadə edərək özləri üçün internet üzərindən və s. kiçik biznes qura bilərlər. Burada ilkin kapital, ləvazimat çatışmazlığı kimi müəyyən problemlər var. Ona görə də dövlət özünüməşğulluq proqramının əhatə dairəsini və maliyyə imkanlarını dəfələrlə artırmalıdır ki, daha çox insan dövlətin yardımı ilə özünə bir iş, kiçik obyekt qura bilsin.
Bundan əlavə, peşə təhsili təbliğ olunmalı, artırılmalıdır. Çoxlu ixtisaslar və tələblər qoyulmalıdır ki, peşə təhsili olmayanlar usta kimi və yaxud texnik kimi işləməsinlər”.
E.Bayramlı deyib ki, müəyyən sahələrdə peşə təhsilinə yiyələnə bilməyənlər qeyri-peşəkar xidmət göstərirlər:
“Bu gün bazarda əsas problemlərdən biri odur ki, ustalar avtomobiləri pis vəziyyətə qoyur. Çünki heç bir təhsili yoxdur. Kiminsə əlinə baxıb öyrənib, amma texniki olaraq anlayışı yoxdur. Bu insanlara zərər vurur. Ona görə də belə bir tələb qoyulsa ki ancaq peşəkar ixtisaslı kadrlar işləyə bilərlər onda bu sahəyə maraq artacaq.
Dövlət də ilk növbədə əmək yarmarkalarında onların işlə təminini təşkil etməlidir ki, insanlar görsün ki, hamı ali təhsili almaqla iş tapa bilmir. Amma uşaqlar peşə təhsilinə yönəldiləndə peşəkar mütəxəssis olur, işləyir, pul da qazanır, özünə böyüyəndə bizne sdə qurur.
Dünyanın bir çox böyük biznesmenləri, ali şəxsiyyətlərinin heç ali təhsili yoxdur. Bu onu göstərir ki, yalançı diplom xatirinə ali təhsil planını artırmağa ehtiyac yoxdur. Müasir çağırışlara, texnologiyaya uyğun kurslar, peşə məktəbləri kadrlar yetişdirilməlidir ki, həmin şəxslər əmək bazarının tələbinə uyğun təhsil alsın, peşə və bacarıqlara yiyələnsin.
Hazırda əmək bazarı ilə təhsil sistemnin bir-birilə əlaqəsi yoxdur. Bir çox iş yerləri var ki savadlı kadrlar axtarır, amma o sahədə adam yoxdur. Bu məsələlər kompleks şəkildə həllini tapmalıdır”.
Tarix: 4-04-2025, 16:00 Oxunub: 21
Bölməyə aid digər xəbərlər
18-12-2024, 14:44
İlham Əliyev Dmitri Kiselyova müsahibə verdi - Yenilənib
2-05-2023, 15:20
Baş nazir: "Bu gün böyük iftixar hissi ilə deyirik ki, Heydər Əliyevin kadrlarıyıq"
2-05-2023, 15:20
Baş nazir: "Bu gün böyük iftixar hissi ilə deyirik ki, Heydər Əliyevin kadrlarıyıq"
3-02-2023, 17:16
Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 9-cu, Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 1-ci iclaslarının açılışı olub
17-11-2022, 15:49
Gənclər siyasəti sahəsində idarəetmə təkmilləşdirilir - FƏRMAN
18-10-2022, 17:23
Milli Məclisin növbəti plenar iclasının gündəliyinə 50 məsələ daxil edilib - SİYAHI
5-02-2022, 12:11
"Yeni bazarlarda Azərbaycan qazına ehtiyac var. Biz hazırıq"
31-01-2022, 10:52
Azərbaycanda təhsil seqreqasiyası: Həkimləri birinci və ikinci dərəcəliyə ayıran qərarlar - ARAŞDIRMA + FOTO
6-11-2021, 12:08
"Biz istəyirik ki, Azərbaycan xaricdən bal idxalını dayandırsın"
3-09-2021, 11:47
Ölkə xaricində yaşayan və məzun olmuş azərbaycanlı gənclərin Şəbəkələşmə Forumu keçirilib - FOTO
9-07-2021, 09:19
"150-200 manat ödənildiyi halda, fermer 5000 manatdan artıq vəsait əldə edib" - MÜSAHİBƏ
19-06-2021, 23:36
Xaricdə işləyən azərbaycanlı həkim: “Almaniyada xəstənin həkimə əng vurmağa ehtiyacı yoxdur” – MÜSAHİBƏ+FOTO
27-04-2021, 14:25
“Ağıllı kənd”in təməli qoyuldu, 200 fərdi ev tikiləcək
2-02-2021, 11:20
2 fevral - Azərbaycan Gəncləri Günüdür
31-12-2020, 23:10
İlham Əliyev Azərbaycan xalqına müraciət etdi
29-12-2020, 14:29
Bir qrup hərbçimiz “Şuşanın azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edildi - SƏRƏNCAM
15-09-2020, 11:19
Baş nazir Qərar imzaladı
27-07-2020, 23:21
İlham Əliyev yeni təhsil nazirini qəbul etdi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
24-07-2020, 09:42
İlham Əliyevin yanında su təsərrüfatının vəziyyətinə həsr olunmuş müşavirə keçirildi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
