Ağıllı yaxalıqlar heyvan sağlamlığında inqilab yaradır: Süni intellekt baytar nəzarətini yeni səviyyəyə daşıyır

Sahibkartv.az xəbər verir ki, son illərdə kənd təsərrüfatı və heyvan sağlamlığı sahəsində süni intellektə əsaslanan texnologiyalar sürətlə yayılır. Xüsusilə “ağıllı yaxalıqlar” (smart collars) adlanan qurğular, artıq inəklərdən tutmuş itlərə qədər bir çox heyvan növündə istifadə olunur. Bu yaxalıqlar vasitəsilə heyvanların hərəkətləri, yemə davranışları, yuxu rejimi, temperaturu və digər həyati göstəriciləri real vaxtda izlənilir.

Yeni nəsil bu cihazlar süni intellekt texnologiyası ilə təchiz olunub və heyvanların gündəlik davranışlarını öyrənərək onların sağlamlıq vəziyyətində baş verən ən kiçik dəyişiklikləri belə aşkar edə bilir. Məsələn, bir inək normaldan daha az hərəkət edirsə və ya yemək yemə tempində dəyişiklik varsa, sistem bunu qeydə alaraq avtomatik xəbərdarlıq göndərir. Bu cür erkən diaqnostika imkanları isə baytar həkimlər üçün olduqca dəyərlidir.

Fransa, Niderland, ABŞ və Yaponiya kimi ölkələrdə ağıllı yaxalıqlar artıq südçülük və maldarlıq təsərrüfatlarında geniş istifadə olunur. Bu sistemlər yalnız xəstəliklərin vaxtında aşkarlanmasını təmin etmir, həm də heyvanların məhsuldarlığını artırır. Məsələn, inəyin reproduktiv dövrünü izləyən AI əsaslı yaxalıq onun ən uyğun cütləşmə vaxtını avtomatik olaraq bildirir. Bu isə süni mayalanma və cinsin idarə olunması proseslərində dəqiqliyi artırır.

Digər tərəfdən, bu cihazlar heyvanların gündəlik stres səviyyələrini də ölçə bilir. Davranışda baş verən qəfil dəyişikliklər, yüksək nəbz və ya nizamsız hərəkətlər heyvanın fiziki və ya psixoloji gərginlik yaşadığını göstərə bilər. Süni intellekt bu nümunələri analiz edərək heyvanın sağlamlığını və rifahını qorumağa kömək edir.

Ağıllı yaxalıqlara inteqrasiya olunan GPS sistemləri isə böyük ərazilərdə sərbəst hərəkət edən heyvanların yerini izləmək imkanı verir. Bu, xüsusilə geniş çəmənliklərdə və dağlıq bölgələrdə heyvandarlıqla məşğul olan fermerlər üçün böyük rahatlıq yaradır. Heyvan itkilərinin və oğurluqların qarşısı alınır, sürünün idarəolunması sadələşir.

Texnologiyanın tətbiqi sadəcə məlumat toplamaqla bitmir. Toplanan məlumatlar AI tərəfindən emal olunur və fermerin telefonundakı mobil tətbiqə ötürülür. Beləliklə, fermerlər real vaxtda heyvanın sağlamlıq vəziyyəti haqqında məlumat alır və lazımi tədbirləri daha tez və effektiv şəkildə həyata keçirə bilirlər.

Baytar mütəxəssislər bildirirlər ki, bu texnologiyalar yaxın gələcəkdə xəstəliklərin qabaqlanması, antibiotik istifadəsinin azaldılması və ümumilikdə heyvandarlıqda daha təmiz və səmərəli bir dövrün başlanğıcını qoyacaq. Eyni zamanda, AI əsaslı yaxalıqlar kənd təsərrüfatı məhsullarının keyfiyyətinə də müsbət təsir edərək qida təhlükəsizliyini gücləndirəcək.

Gələcəkdə bu texnologiyanın kiçik və orta fermerlər üçün daha əlçatan hala gələcəyi gözlənilir. Bu isə süni intellektin yalnız iri təsərrüfatlarda deyil, kənd yerlərində də innovativ inkişafa yol açacağı anlamına gəlir.