Süni İntellektin Kənd Təsərrüfatında Yeni İnqilabı: Ağıllı Veterinar Proqramlar Xəstəliklərin Qarşısını Əvvəlcədən Alır
Sahibkartv.az xəbər verir ki, süni intellektin kənd təsərrüfatında tətbiqi nəticəsində yeni nəsil veterinar proqramlar artıq heyvan sağlamlığını real vaxtda izləməyə və mümkün xəstəliklərin qarşısını qabaqcadan almağa imkan yaradır. Bu texnologiyalar xüsusilə iribuynuzlu heyvanların, qoyunların və quşçuluq təsərrüfatlarının effektiv idarə olunmasında mühüm rol oynayır.
Yeni Aİ əsaslı sistemlər, sensorlar və daşıyıcı qurğular vasitəsilə heyvanların bədən temperaturu, hərəkət aktivliyi, yemə davranışı və ürək ritmini fasiləsiz olaraq toplayır. Bu məlumatlar süni intellekt alqoritmləri tərəfindən emal edilir və hər hansı bir sapma müşahidə olunduqda fermerlərə avtomatik bildirişlər göndərilir. Məsələn, heyvanın temperaturunda yüksəliş və ya yem qəbulunun azalması kimi simptomlar, süni intellekt tərəfindən erkən mərhələdə “xəstəlik ehtimalı” olaraq qeyd edilir.
Bu sistemlərin tətbiqi sayəsində ənənəvi müşahidə üsulları ilə aşkarlanması çətin olan xəstəliklər, artıq simptomlar üzə çıxmadan öncə müəyyən edilir. Bu isə heyvanların vaxtında müalicə almasına, antibiotik istifadəsinin azalmasına və ümumi məhsuldarlığın artmasına səbəb olur.
Kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri bildirirlər ki, bu texnologiyalar təkcə heyvan sağlamlığını yox, həm də iqtisadi səmərəliliyi artırır. Çünki xəstə heyvanların məhsuldarlığı azalır, mal-qara ölümləri təsərrüfata ciddi ziyan vurur. Aİ-nin bu cür tətbiqi isə zərərlərin qarşısını alaraq fermerlərə sabit və dayanıqlı gəlir imkanı yaradır.
Ən son təqdim olunan "AgroVet AI" adlı proqram, süni intellekt və maşın təlimi modellərindən istifadə edərək hər bir heyvan üçün fərdi sağlamlıq profili hazırlayır. Bu profilə əsasən, sistem heyvanın keçmiş xəstəlik tarixçəsini, peyvənd vaxtlarını, yem dəyişikliklərini və s. analiz edir. Beləliklə, proaktiv baytarlıq yanaşması formalaşır və artıq təsərrüfatlar reaksiya vermək əvəzinə, xəstəliklərin qarşısını alır.
Bəzi ölkələrdə bu sistemlər artıq dövlət səviyyəsində təşviq olunur. Məsələn, Hollandiyada kənd təsərrüfatı nazirliyi bu tip proqramların tətbiqini subsidiyalarla dəstəkləyir, çünki onların hesablamalarına görə, Aİ texnologiyası ilə idarə olunan fermalarda xəstəliklərə görə illik itkilər 40%-ə qədər azalıb.
Fermerlər də texnologiyanın praktiki faydalarını təsdiqləyirlər. Danimarkalı fermer Hans Jørgensen bildirir:
“Əvvəllər bir inəyin xəstə olduğunu yalnız yemə toxunmadıqda anlayırdıq. İndi isə sistem 2 gün əvvəldən xəbərdarlıq edir. Beləliklə, həm heyvanı xilas edirik, həm də süd hasilatını qoruyuruq.”
Bu cür texnoloji tətbiqlər, heyvandarlığın rəqəmsal transformasiyası prosesində mühüm mərhələ sayılır. Gələcəkdə süni intellekt sistemləri peyvənd vaxtlarını avtomatik planlaşdıracaq, heyvanlar arasında yoluxucu xəstəlik risklərini proqnozlaşdıracaq və təsərrüfat rəhbərlərinə strategik qərarlar verməkdə köməkçi olacaq.
Süni intellekt artıq kənd təsərrüfatının gələcəyini dəyişdirir – o təkcə məhsuldarlıq deyil, həm də dayanıqlı və heyvan rifahına əsaslanan aqrar idarəetmə modeli yaradır.
