Bunu “Sahibkartv.az”a açıqlamasında iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, iqtisadçı ekspert Xaliq Məmmədov deyib.
O bildirib ki, yanacaq sürtkü materiallarının, gübrələrin, bitki-mühafizə vasitələrinin həddən çox bahalaşması məhsulların maya dəyərinin yüksəlməsinə səbəb olub.
Fermerlər payızlıq əkinlərə tərəddüd edir
X.Məmmədov qeyd edib ki, nəticədə bazarda alış potensialının enməsi dənli bitki istehsalçılarının payızlıq əkinləri üçün tərəddüd etmələrinə səbəb olub: "Bu, çox ciddi siqnaldır. Aidiyyatı qurumlar problemi ciddi təhlil etməli və məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması istiqamətində fermerlərə dəstəyi artırmalıdır".
Ekspert hesab edir ki, subsidiyanın verilmə qaydası da təkmilləşdirilməli və zamanında fermerə verilməlidir: "Məsələn, ilkin yaz aylarında azotlu gübrələrə tələbat artır. O zaman subsidiya verilmədiyinə görə, təchizatçılar da malların uzunmüddətli satışına getmir. Bu baxımdan gübrədən istifadə səviyyəsi enir, nəticədə isə məhsuldarlıq azalır. Gübrələmədən vaxtında, düzgün və normaya uyğun istifadə edilməməsi əkinçiliklə məşğul olan fermerlərimizin məhsuldarlıq probleminin birinci səbəbidir".
Toxum istehsalçıları bazardan çıxa bilər?
O, toxum istehsalçılarının ucuz toxum satmaqda maraqlı olmadıqlarını qeyd edib:
“Bu gün toxumçu aylarla əziyyət çəkib yetişdirdiyi məhsulu sonradan emal edib ucuz qiymətə satırsa, o növbəti il üçün toxum istehsalına maraq göstərməyəcək Nəticədə isə toxum idxalından asılılıq artacaq. Halbuki, son illər bu sahədə çox mühüm sərəncam və qərarlar imzalanıb, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi xeyli işlər görüb".
Suvarma problemləri həll edilməlidir
X.Məmmədov hesab edir ki, damcılama suvarma sistemi, çiləmə suvarma sistemi kimi sahələrə çox ciddi diqqət yetirilməlidir ki, sudan da səmərəli istifadə olunsun: "Hazırda Azərbaycanda selləmə-suvarma metodikası tətbiq edilir. Bu zaman bir hektar torpağa normadan 3-5 dəfə artıq su verilir. Bitki özünə lazım olan miqdarda suyu içir, qalan su isə boş yerə sərf edilir”.
Bundan başqa, ölkədə ənənəvi olaraq 1960-1980-cı illərdə istifadə edilən gübrələmə metodikası və texnologiyasından istifadə edilir.
Onun sözlərinə görə, fermerlərin maarifləndirilməsi məsələləri də çox ləng gedir.
Yeni toxum sortları yaradılır
Azərbaycan Toxumçular Assosasiyasının sədri Mədinə Əliyeva isə ölkədə toxum istehsalı ilə bağlı vəziyyətin qənaətbəxş olduğunu deyib:
"Hazırda toxum istehsalçılarının fəaliyyətinə güclü təsir edəcək amil yoxdur. Bu il taxılın qiyməti aşağı düşüb, bu səbəbdən də çörəyin, unun qiyməti aşağıdır.
Digər tərəfdən, bazarda ucuz toxum yoxdur. Həmişə keyfiyyətli toxumun qiyməti yüksək olub. Sadəcə bir az şərtləri ağırlaşdırmışıq. Hər iclasda toxumçulara belə bir sual verirəm: Siz razı olarsınızmı keyfiyyətsiz toxum istehsal edəni öz tərkibimizdə toxumçu kimi saxlayaq? Deyirlər, xeyr. Toxumçu yaxşı toxum istehsal etmirsə, biz onun toxumunu bazara çıxarmaqla, keyfiyyətli toxum istehsal edənə haqsızlıq etmiş oluruq".
M.Əliyevanın sözlərinə görə, ötən illərlə müqayisədə ölkədə toxum istehsalı artıb: "Hətta Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin tabeliyində olan Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutu keçən illə müqayisədə bu il istehsalı 50 % artırıb. Bu da gələcəkdə toxum idxalından asılılığımızın azalmasına xidmət edir".
O bildirib ki, bu il Rusiyadan toxum idxalı əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli azalıb: "Rusiyadan Azərbaycana çox az miqdarda toxum gətirilir ki, bu da sınaqdan keçirib onların effektivliyini yoxlamaq üçün olur. Yəni daxili bazarda daha çox yerli toxum sortları istifadə edilir. Xarici toxumun burda rayonlaşmış sortları yetişdirilir. Seleksiya nəticəsində Genetik Ehtiyatlar İnstitutu, Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutu bazara yeni quraqlığa davamlı, tez yetişən toxumlar çıxarır. Bu il sərgi-satış yarmarkalarına toxumçuların günəş adlanan arpa sortu çıxardıqlarını görürük. Bu, çox məhsuldar sortdur. Bu sortu Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutu keçən il toxumçulara vermişdi. Onlar da sınaqdan keçirib çox yaxşı nəticə aldılar".
Qeyd edək ki, ötən il Azərbaycan Rusiyadan 2,2 milyon ABŞ dolları dəyərində 3 min 453 ton toxumluq buğda idxal edib. Bu, 2021-ci illə müqayisədə dəyər ifadəsində 18 %, kəmiyyət olaraq 36 % azdır. Ötən il xarici ölkələrdən tədarük edilən toxumluq buğdanın 83,4 %-i, bir il əvvəl isə - 83 %-i Rusiyanın payına düşüb. Bu ilin ilk 7 ayında isə Azərbaycan sözügedən ölkədən toxumluq buğda tədarük etməyib.
Kiber Təhlükəsizlik Startapları: Yeni Dövrün Texnologiya Şirkətləri
17:17 / 18-10-2024
Virtual Reallıq Mədəniyyət Sərgilərinə Yeni Ölçü Gətirir
17:00 / 18-10-2024
Qlobal Moda Sənayesi Rəqəmsal Platformalara Keçir
16:16 / 18-10-2024
ABŞ Azərbaycanla bağlı köhnə mövzunu qabartdı - Rusiya “bitib” dedi
15:30 / 18-10-2024
Startaplar Sürdürülebilir Tikinti Materiallarını Yenidən Kəşf Edir
13:51 / 18-10-2024
Bu şəxslərə ictimai nəqliyyat pulsuz olacaq
13:39 / 18-10-2024
Davamlı Sahibkarlıq: Ekoloji Startaplar Qlobal Bazara Nüfuz Edir
13:22 / 18-10-2024
Qlobal Musiqi Platformaları Yeni Nəsil Sənətçilərə Yol Açır
13:18 / 18-10-2024
Sahibkarlar Uğur Sırlarını Paylaşır: “Fail Fast, Learn Faster”
13:15 / 18-10-2024
Tikinti materialları bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
13:13 / 18-10-2024
Süni İntellekt Təhsil Sektorunu Yenidən Şəkilləndirir
13:10 / 18-10-2024
Avropanın Startap Mərkəzi: Berlin Sahibkarlar Üçün Yeni İmkanlar Yaradır
13:08 / 18-10-2024
Rəqəmsal İnqilab: Sənət Dünyası Metaverseyə Keçir
13:06 / 18-10-2024
COP29 vaxtı sms icazə olacaq? - RƏSMİ CAVAB
12:29 / 18-10-2024
Milli Məclis Prezident və Birinci vitse-prezidentə məktub ünvanlayıb
11:27 / 18-10-2024
Pensiya alanlar üçün ŞAD XƏBƏR - Artımlar bu tarixdən olacaq
11:24 / 18-10-2024
Türkiyədə ağır qəza - 6 ölü, 25 yaralı
11:09 / 18-10-2024
Qəbələdə evlərdən çıxan tüfənglər, öldürülən iki nəfər... - Təfərrüat
11:05 / 18-10-2024
HƏMAS lideri ölümündən dəqiqələr əvvəl - Video
11:01 / 18-10-2024
İran səfirliyi Azərbaycanı təbrik edib
10:51 / 18-10-2024
Vardanyan barədə qərar verildi
10:45 / 18-10-2024
Ermənistandakı qərbyönlülər üçün biabırçılıq - Abovyandan XƏBƏRDARLIQ
10:17 / 18-10-2024
“Google” Azərbaycan bayrağının rənglərində dudl hazırlayıb
10:14 / 18-10-2024
Rusiya Qazaxıstanı cəzalandırır? - QADAĞA
10:10 / 18-10-2024
ABŞ İrana görə onlara sanksiya tətbiq etdi
10:05 / 18-10-2024
Dövlətdən 80 manat alacaq şəxslərin NƏZƏRİNƏ! - Fəaliyyətə başladı
10:01 / 18-10-2024
Xudafərin körpüsünün işğaldan azad olunmasından dörd il ötür
10:00 / 18-10-2024
Azərbaycanda binaya ildırım düşdü - ölən və xəsarət alanlar var (FOTO/VİDEO)
09:57 / 18-10-2024
Yol polisi sürücülərə müraciət etdi
09:52 / 18-10-2024
Azərbaycanda dənli bitki istehsalındakı vəziyyət: Problemlər və həlli yolları
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu il Azərbaycanda iqlim şəraiti dənli bitki istehsalçılarının vəziyyətinə çox mənfi təsir edib.
Tarix: 27-09-2023, 18:25 Oxunub: 105
Bölməyə aid digər xəbərlər
21-03-2023, 13:05
Çin qlobal alüminium istehsalındakı payını artırıb
3-02-2023, 17:16
Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 9-cu, Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 1-ci iclaslarının açılışı olub
26-09-2022, 18:30
Dünyada gübrənin bahalaşması Azərbaycana necə təsir edir?
4-05-2022, 15:29
İlham Əliyev Vahid Hacıyevi qəbul edib - ÇIXIŞLAR
15-04-2022, 16:13
Fermerlərin subsidiya ƏNGƏLİ – Məbləğ niyə dəyişmir?
5-02-2022, 12:11
"Yeni bazarlarda Azərbaycan qazına ehtiyac var. Biz hazırıq"
22-10-2021, 19:01
“AZCHEMCO” məhsulları bitki xəstəlikləri və zərərvericilərə qarşı tətbiq edilə bilər - FOTO
17-10-2021, 11:59
Dünya bazarında “ağ qızıl” bahalaşır: Bu fakt Azərbaycan iqtisadiyyatına necə təsir edəcək? - ARAŞDIRMA+FOTO
10-10-2021, 13:01
İlham Əliyev Xocavənd rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə birlikdə Tuğ kəndində olub - FOTO
6-05-2021, 14:02
Bu günədək 121 milyon manatdan çox əkin subsidiyası ödənilib
21-02-2021, 11:05
Xarici dillər üzrə doktorantura imtahanlarının nəticələri elan olunub
14-02-2021, 16:25
DİM: Xarici dillər üzrə doktoranturaya imtahanlarının nəticələri bir həftə sonra açıqlanacaq - YENİLƏNİB
10-02-2021, 11:24
DİM-dən xarici dillərdən qəbul imtahanı verəcək namizədlərə MÜRACİƏT
23-01-2021, 11:05
DİM-dən fəlsəfə doktoru imtahanı verəcək iddiaçılara MÜRACİƏT
29-12-2020, 14:29
Bir qrup hərbçimiz “Şuşanın azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edildi - SƏRƏNCAM
12-12-2020, 13:24
AMEA-nın iki institutunun direktoru işdən çıxarılıb
27-07-2020, 23:21
İlham Əliyev yeni təhsil nazirini qəbul etdi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO