20 Yanvar hadisələrinin üstündən 31 il keçir, bu müddət ərzində Azərbaycan xalqı daim SSRİ ordusunun güllələrinin qurbanı olan, tanklar altında əzilib ölən şəhidlərin xatirəsini əziz tutur.
1990-cı ilin yanvar ayının ilk günlərindən etibarən Qırmızı ordunun Azərbaycana girişi üçün cığır açılması prosesinə start verilmişdi. Məqsəd isə xalqın mübarizə əzminin qırılması üçün münbit zəminin yaradılması idi.
20 Yanvar üçün münbit zəmin
Hadisələrin ssenarisi, ssenariyə uyğun rol alan oyunçular, təxribat yaradanlar SSRİ ordusunun əslində Bakıya girişinə hesablanmış addımlar atırdılar.
Yanvarın 11-də AXC-nin radikal qanadının Lənkəranda yerli hakimiyyət binasını ələ keçirməsi, ardınca yanvarın 13-də Bakıda erməni kartından istifadə edilərək guya ermənilərə qarşı talan törədilməsi isə hadisələrin pik həddi idi. 1990-cı ilin 13 yanvarında baş vermiş hadisələrə fərqli qiymətlər verilir.
Təbii ki, bundan əvvəlki proseslər birbaşa və dolayı yolla bir-biri ilə əlaqəlidir. Bu hadisələr 13 yanvara hazırlıq planının tərkib hissəsi, 13 yanvar isə Bakıya rus qoşunun salınması üçün planının vacib hissəsi idi.
Bəzilərinin 13 yanvar hadisələrini talan kimi dəyərləndirməsi, Azərbaycan xalqını ittiham etmə cəhdlərinin arxasında isə yalnız siyasi avantüra və qərəz dayanır. Halbuki bunu həyata keçirən də “KQB” idi.
Milli azadlıq hərəkatının liderlərindən biri Sabir Rüstəmxanlı deyir ki, o zaman ermənilərə basqın həyata keçirən kütlənin qarşısını almağa çalışıblar, bunun xalqımıza yaraşmadığını diqqətə çatdırıblar.
“Barışıq resursları” təşkilatının “Dairənin hissələri” adlı sənədli filmində həmin zamanlar Bakıda yaşayan Marina Sarkisyan bildirir ki, azərbaycanlı qadın qonşusu öz şalını ona verib. Deyib ki, başına sal, səni erməni bilməsinlər və beləcə Marina Sarkisyan bərəyə yollanıb.
Bunlar onu göstərir ki, “KQB” bir neçə erməninin ölümündə və ya evinin talanmasında maraqlı idi. Əsas məqsəd isə azərbaycanlıların erməniləri təhdid etdiyi fonu yaratmaq və onların Bakıdan çıxarılması planını işə salmaq idi.
Həmin hadisələrdən sonra ermənilər Bakını tərk etdilər. Buna görə də məntiqi suallar ortaya çıxır:
Niyə fövqəladə vəziyyət məhz ermənilər Bakını tərk etdikdən sonra elan olundu? Fövqəladə vəziyyətin ermənilərə qarşı basqınların qarşısını almaq üçün deyil, yalnız ermənilərin Bakını tamamilə tərk etməsindən sonra elan olunması nə demək idi?
Hadisələri təhlil etsək əminliklə deyə bilərik ki, 20 Yanvara aparan həlledici amillərin ən vacibi ermənilər olub. Həmişəki kimi erməni kartından istifadə olunub və bu Azərbaycanda qırğınla nəticələnib.
20 Yanvar hadisələri Ermənistanın azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasətini apardığı və Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi cəhdlərinin vüsət aldığı zamana təsadüf edir. Nədənsə bu hadisələrdən həmişə Ermənistan karlı çıxıb, 13 yanvar hadisələri isə onların nifrətini bir az da körükləyib.
20 Yanvar qəhrəmanlıq dastanıdır
Yanvar faciəsi Azərbaycan xalqının milli ruhunu öldürə və qürurunu sındıra bilmədi. 20 Yanvar ümumxalq hüzn günü olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycan xalqının iradəsinin sarsılmazlığını, mətinliyini göstərib. Bu epoxal hadisə Azərbaycan milli kimliyinin formalaşmasına mühüm təsir göstərib, dövlət müstəqilliyinin bərpa edilməsi istiqamətində əhəmiyyətli hadisə olub.
Ümummilli lider Heydər Əliyev faciədən dərhal sonra – 1990-cı il yanvarın 21-də Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyinə gələrək doğma xalqı ilə həmrəy olduğunu nümayiş etdirib və qırğın barədə dünya ictimaiyyətini məlumatlandırıb.
Şəhidlərin qanı yerdə qalmadı
Prezident İlham Əliyevin güclü dövlət quruculuğu sayəsində 2020-ci il Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı. Müzəffər Azərbaycan Ordusu Qarabağda tarix yazdı, işğal altındakı torpaqlar düşmən tapdağından azad edildi.
Bu, həm də şəhidlərin qanının yerdə qalmaması deməkdir. Qisas qiyamətə qalmadı və tarixi ədalət bərqərar oldu. Şəhidlərin qanı hesabına...